We kunnen onze zoektocht afsluiten en de betekenis van de Enneasteen onthullen. Er is vanuit het Absolute een proces voortgekomen waarlangs alles is ontstaan en ontstaat en waarmee God Zichzelf realiseert. Het patroon hiervan is in de oudste wijsgerige of religieuze geschriften én in de fysieke natuur terug te vinden. En er is een omgekeerd proces dat ons terug leidt naar het Absolute. Dit proces is het smalle pad. De Enneasteen bevat de routekaart voor het volgen van dit pad. Het maken van “Goud van het Koninkrijk der Hemelen” verwijst hiernaar en loopt via zeven poorten. Hierbij geldt dezelfde systematiek als bij de zeven poorten die ons goud van deze wereld opleveren (hoofdstuk 12). Het is de formule waar al die eeuwen naar is gezocht. En dat maakt de Enneasteen zo boeiend.
In bijlage 12 is de bijzondere betekenis van het verhaal van de Jacobsladder opgenomen. Het is volgens de structuur van de Enneasteen opgebouwd en verwijst naar zeven putten (Berseba) die we tegen komen langs de weg (Heran) naar het huis van God (Bethel). Dat huis is gelijk aan de steen (XP) die uit het Licht (Luz) voort komt. Dit is ook meteen een mogelijke samenvatting van dit boek! In dit hoofdstuk beschrijven we één voor één de zeven poorten. Deze beschrijving heeft als hoeksteen de Steen der Wijzen en is geheel Bijbels. De weg terug naar het Absolute, waar we ooit vandaan kwamen, is op hoofdlijnen voor iedere ziel gelijk. Iedere ziel komt uiteindelijk langs de zeven poorten. Maar ieder mens heeft daarbij zijn eigen startpunt en loopt daarom zijn eigen specifieke weg. Nu we het totale systeem hebben doorgrond blijkt er voor elk Enneatype een persoonlijke routekaart beschikbaar te zijn. Dit maakt het zo concreet dat we het kunnen toetsen in de praktijk.

18.1 Poort 1: van rust (9) naar evalueren (8)
Impuls | Hoge Aarde |
Element | Aarde -> Vuur |
Planeet | Zon -> Maan |
Reeks | 9-8 |
Onze Vader | “van U is de kracht en de heerlijkheid, tot in de Eeuwigheid” |
Af te leggen | overmoed en doldriestheid, duisternis |
Tien geboden | Niet begeren van andermans bezit |
Plaag | Het Water in bloed veranderd |
Resultaat | Hemel nr 1 (Willen, instinctief) |
Poort 1 staat voor het moment waarop de mechanische mens nadenkt over het bestaan. Er kunnen vele aanleidingen zijn.
Misschien merken we dat we geen vervulling kunnen vinden in het “bezitten” van het wereldse goud. Dit goud is bovendien niet van ons. We kunnen het niet werkelijk bezitten. We bezitten onze geliefden niet, en zijn nauwelijks eigenaar van onszelf en onze eigen aandacht. Uiteindelijk verliezen we alle aardse dingen in de dood.
Misschien beginnen we iets wezenlijks te missen. De maatschappij stimuleert onze positieve eigenschappen, en daarmee worden onze mechanische gedragingen die daarmee verbonden zijn gevoed en uitvergroot. Op deze manier wordt de positie die we innemen vastgezet. Zo raakt de 9) zichzelf kwijt tijdens het aardig en zorgzaam zijn, de 3) is zo bezig met het volgende succes dat er geen ruimte is voor verbinding met anderen en de 6) probeert alles zo volgens de regels te doen dat de zin ervan uit het zicht raakt. Er ontstaat wellicht een besef dat ons leven onvolledig is. Net zoals het flauwe koude licht van de Maan maar een reflectie is van de volheid van de warme Zon. Arme mens!
Wellicht maken we iets bijzonders mee. Iets dat niet past in ons anders zo rationele of geordende leven. En raken daardoor geïnteresseerd in een heel nieuw onderzoeksterrein. Of we komen iemand tegen die iets spankelends heeft. Die gaat vertellen over wat hij of zij voor zichzelf heeft ontdekt. Of we ervaren plots de fenomenale pracht van de wereld en de natuur.
Zo worden we (letterlijk) geïnspireerd om op zoek te gaan naar onze bron. Er ontstaat toenemend een besef dat we onderdeel zijn van iets geweldigs dat ver boven ons uit stijgt. Dit levert een bescheidenheid op: we weten maar weinig over de aard van het Universum en kunnen nauwelijks zeggen dat we zelf werkelijke kracht bezitten. Hoe het ook zei: We gaan op weg. We willen ons richten op het licht en willen ons afkeren van de duisternis. Dit is de ommekeer.
18.2 Poort 2: van evalueren (8) naar toepassen (7)
Element | Vuur -> Water |
Planeet | Maan -> Mars |
Reeks | 8-2-4-1-7 |
Onze Vader | “Leidt ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze” |
Zaligspreking bij 8 | Zalig zijn die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid; want zij zullen verzadigd worden. |
Af te leggen | Bedrog van de begeerte |
Tien geboden | Geen valse getuigenis |
Plaag | Kikvorsten |
Resultaat | Hemel nr 2 (bewegen, creatief) |
Voordat we toe zijn aan een werkelijk volgen van het stijgende octaaf moeten we onszelf beter leren kennen. Ons gedrag wordt grotendeels gestuurd door onze begeertes. Op allerlei manieren proberen we te krijgen wat we willen (bezit, aanzien, zelfrechtvaardiging, goedkeuring, enzovoorts) ten koste van anderen, ten koste van het eigenlijke doel of ten koste van ons ware zelf, soms heel subtiel. Ons mechanische gedrag, onze gebondenheid aan de materie en de bijbehorende impulsen op het gebied van boosheid, verdriet en agressie worden zichtbaar door waarneming en zelfonderzoek.
We krijgen een overzicht ofwel blauwdruk van dit gedrag (2). Het blijkt dat er een heel repertoire aan verschillende “ikken” in onszelf huist. De ene “ik” belooft wat en de ander doet het gewoon tóch. Het meervoud in “Leidt ons…” verwijst hiernaar. Hierbij walgen we soms van onszelf als we onszelf wegen op een schaal met aan de ene kant ons zijn en aan de andere kant hoe we zouden kunnen zijn (4). We formuleren een beeld van hoe we zouden willen zijn (1). We komen in beweging en proberen dit op allerlei manieren toe te passen ten koste van onze mechanismes(7). Hier hoort bij dat we beseffen dat we niemand de schuld kunnen geven voor ons eigen gedrag. We willen soms nog vluchten als kikvorsen uit een kruiwagen, als valse koningen over ons eigen domein. Maar we worden eerlijk tegenover onszelf. Langzaam beginnen we onszelf te zien zoals we werkelijk zijn.
18.3 Poort 3: van toepassen (7) naar fixeren (5) via (6)
Element | Water -> Vuur |
Planeet | Mars -> Mercurius |
Reeks | 7-(6)-5 |
Onze Vader | “Vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren”; |
Impuls: | Laag Water |
Onze Vader | “Geef ons heden ons dagelijks brood” |
Zaligspreking bij 7 | Zalig zijn de reinen van hart; want zij zullen God zien. |
Af te leggen | Heerschappij, hebzucht, onwetenheid |
Tien geboden | (7) Niet stelen; (6) Niet echtbreken; |
Plaag | Muggen; Steekvliegen; |
Resultaat | Hemel nr 3 (wijsheid, persoonlijke macht) |
We leren onszelf steeds beter kennen. We proberen in deze fase echt vooruitgang te verdienen en zo ons inzicht te voeden. We doen ons best en zijn vasthoudend en geduldig als een mug. Maar onze macht is te beperkt om zelf verder te komen. We moeten niet denken dat we onze ontwikkeling aan onszelf kunnen toekennen. Hier verwijst het stelen van de zeven naar. We mogen onszelf vergeven voor het niet kunnen voldoen aan ons ideaalbeeld. Zo kunnen we ook het falen van de ander leren vergeven die met het zelfde zit. En zo komen we vrij van de schuld die we feitelijk niet kunnen dragen. Dit kunnen we niet dragen omdat wij én de ander geen eigen wil en geen permanent ik hebben. Het resultaat is compassie. Dit levert zicht op God.
Door confrontatie met ons onvermogen, dat ons pijnlijk steekt als een steekvlieg, dreigen we vast te lopen en te breken met het proces. Hier verwijst het niet echtbreken naar. We moeten door deze fase heen. Alleen vertrouwen op een goede uitkomst (6) zal ons verder helpen naar een volgende fase. We leren te vertrouwen (geloof) op de onzichtbare maar steeds meer merkbare Wil áchter ons gehele doen die ons opvangt als we vallen, en vragen om een goede uitkomst. Hierbij moeten we volharden. In Christelijke termen geldt hier dat de vergeving van onze schulden en schuldenaren (7) en een geloof ín Christus (6) ons verder helpen richting wijsheid (5). Augustinus zei hierover ([33], Ep.137, 15):
“Het geloof opent den toegang voor het verstand, de ongeloovigheid sluit hem”
18.4 Poort 4: van fixeren (5) naar formeren (4)
Element | Vuur -> Water |
Planeet | Mercurius -> Jupiter |
Reeks | 5-8-2-4 |
Onze Vader | “gelijk in de Hemel als ook op de Aarde” |
Zaligspreking bij 5 | Zalig zijn de barmhartigen; want hun zal barmhartigheid geschieden. |
Af te leggen | Vermogen tot groei en vermindering, prikkel van de dood |
Tien geboden | Niet doodslaan |
Plaag | Veepest |
Resultaat | Hemel nr 4 (Tussenstadium, medeleven, vrij van subjectief weten) |
We hebben zicht gekregen op ons onvermogen. Ons vertrouwen en zelfinzicht is gegroeid. We kennen de wetmatigheden in onszelf. Oorzaak en gevolg vormen een vast patroon van gerechtigheid. Maar zijn we ook barmhartig? Veel belangrijke teksten in het Nieuwe Testament gaan over deze poort. Het is allereerst zaak de wereld niet te zien aan de hand van logica en wetten, zoals de schriftgeleerden van het Nieuwe Testament. We treden dan rechtlijnig en dogmatisch op, in de veronderstelling dat we weten wat goed en fout is. Zonder zelf werkelijk te begrijpen wat de diepere essentie is van de in teksten of systemen overgeleverde wijsheid. Hier zijn we pas aan toe als we de eerdere poorten goed doorgekomen zijn, en zelf begrijpen waar wij en alle andere mensen mee worstelen. We kunnen barmhartigheid verwarren met het naar de mond spreken van anderen, en hun beeld van goed en slecht overnemen. Zonder zelf te kiezen voor datgene waar we zelf in geloven. Zoals Pontius Pilatus deed, ook al was hij overtuigd van de onschuld van Jezus. Dan oordelen we onrechtvaardig en nemen geen verantwoordelijkheid. We veroorzaken zo stinkende wonden, als te zachte heelmeesters. We zijn dan even ver als de schriftgeleerden. Barmhartig zijn kan ook krachtig optreden betekenen, wat anderen daar ook van zullen vinden.
Verder kunnen we onszelf in de weg van Het Goede zetten, zoals Petrus deed toen hij wilde voorkomen dat Jezus gekruisigd zou worden. Krachtig optreden is wat anders dan gebruik van aardse macht om iets te verkrijgen dat we zelf willen. Het is dus niet zo eenvoudig om door deze poort te gaan. Steeds blijkt weer dat onze angst, ons verdriet, onze boosheid en al onze hiermee verbonden mechanismes nog te zwaarwegend zijn en ons in de weg staan om te kiezen voor wat er werkelijk toe doet, en te laten gebeuren wat nodig is, puur vanuit liefde. We kunnen met ons aardse denken al het geloofsvuur doven en het levenswater doodslaan. De aardse en mechanische logica kan echter niet die van de hemel en ons hart vervangen. Op Aarde is 1+1=2, en in de hemel is 1+1=1. Grondvesten we onze beslissingen op een keuze vanuit het hart? Of verwarren we dit toch met iets dat we onszelf willen toe-eigenen? We hebben de kennis van Aardse logica en onze eigen mechanismes en wetten wellicht nodig. Maar toenemende zelfkennis en deelname van ons hart in alles wat we doen zal ons met steeds meer liefde vullen voor God, voor onszelf en voor onze medemensen. Ons verstand zal leren te vragen wat ons hart zegt. Uiteindelijk zal het Goede Hart vóór ons verstand komen. Zo zal het hemelse heel praktisch en concreet aanwezig zijn op aarde.
Zoeklicht op spirituele valkuilen bij poort 4 Een valkuil die kan optreden bij mensen die op zoek zijn naar God is het onterecht aanbrengen van hierarchie tussen mensen die “al verder zijn” of “bij het genootschap horen”en mensen die aan het begin staan of nog “gered” moeten worden. Waarbij ze zichzelf tot de mensen rekenen die “al verder zijn”. Maar in werkelijkheid zien ze wellicht niet dat er iets niet klopt. Het zelf in de buitenwereld aanbrengen van hierarchie is doorgaans iets van het Ego. We kunnen dit vergelijken met elitair gedrag, alleen dan niet op het vlak van economie of intellect maar op het vlak van spiritualiteit. En het omgekeerde, het ontkennen van verschil tussen mensen die werkelijk “al verder zijn” en mensen die volledig slapen, kan ook verkeerd gaan. We kunnen dit vergelijken met socialistisch gelijkheidsdenken waarbij iedereen op dit moment in het zelfde schuitje moet zitten. Het is hetzelfde maar dan andersom. In beide gevallen ontstaat er een onderscheid tussen twee groepen. Beide groepen hebben de neiging zich boven een andere groep te plaatsen. En beide groepen gebruiken argumenten die liefdevol zijn. Met oordelen en afgescheidenheid als gevolg. Een prachtige dualiteit! Haten is letterlijk de ander uitsluiten. We luisteren dan niet meer naar de ander door een oordeel. Onderstaand figuur laat een schets zien van toepassen van de Wet van Drie op een dualiteit. Er is af te dingen op het voorbeeld, maar zo’n constructie zelf maken kan helpen om een dualiteit die ons parten speelt te doorgronden. Links zien we de constructie waarin zichtbaar kan worden hoe arrogant we soms kunnen zijn als we denken dat we beter of verder zijn dan de ander. Arrogantie is een onderwaardering van onszelf omdat we eigenlijk een zijn met de ander. Dit is het “Vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren (7)”. Rechts is te zien dat we geen oordeel hoeven te vellen (5): wij proberen het wel maar zien dat we het doorgaans niet kunnen helpen dat we zo zijn. We leven zo op de Aarde en in de hemel, en beiden zijn waardevol. Maar deze fase komt wel ná de voorliggende! |

18.5 Poort 5: Van formeren (4) naar blauwdruk (2) via (3)
Element | Water -> Vuur |
Planeet | Jupiter -> Venus |
Reeks | 4-(3)-1-7-5-8-2 |
Onze Vader | “Uw wil geschiede” |
Impuls: | Hoog Vuur |
Onze Vader | “Uw koninkrijk kome” |
Zaligspreking bij 4 | Zalig zijn die treuren; want zij zullen vertroost worden. Zalig zijn die vervolgd worden om der gerechtigheid wil, want hunner is het Koninkrijk der hemelen. |
Af te leggen | (4) Boze aandrift van de rijkdom, (3) koninkrijk van het vlees |
Tien geboden | (4) Eer Uw vader en Uw moeder; (3) Sabbat als rustdag |
Plaag | (4) Zweren, (3) hagel |
Resultaat | Hemel nr 5 (Eenheid, dicht bij objectief weten, zelfexpressie) |
Het eren van onze vader en moeder verwijst naar het accepteren van het verleden. Het heeft gemaakt wie we nu zijn en waar we nu staan. Het eren van onze vader en moeder is ook een afstand nemen tot alles wat ons in het verleden beheerste. De boze aandriften van de rijkdom die we af mogen leggen staan symbool voor het opgeven van onze persoonlijke verworvenheden en het loslaten van oude mechanismes. Dit zal niet makkelijk zijn. Het doet pijn. Maar er ontstaat ruimte voor iets nieuws, gesymbolyseerd door een doop met de Heilige Geest die ons uit genade verder helpt. Zo wordt ons verdriet weggenomen. We staan er dus niet alleen voor. Het Koninkrijk van God verwijst naar de regering van God op het afgebakende stukje aarde dat de Mens is. Zolang de mens zelf op de troon zit is er geen plaats voor God. Als we ruimte maken voor God om op de troon plaats te nemen die we altijd zelf hebben bezet en zo de Wil van God ruimte geven in ons leven dan is er leiding in ons leven merkbaar. We krijgen steeds meer zicht op de synchrone werkelijkheid, en merken dat we geholpen worden om dat te laten gebeuren dat moet gebeuren. Dit is een geweldig avontuur.
We worden wel gewaarschuwd. Een knecht heerst niet over de meester. Als we zoals Simon de Tovenaar eigenaar willen worden van de Heilige Geest en als een koopman de Wil willen uitvoeren om er iets voor terug te krijgen dan zal het hemelvuur ons treffen.
18.6 Poort 6: Van blauwdruk (2) naar beeld (1)
Element | Vuur -> Water |
Planeet | Venus-> Saturnus |
Reeks | 2-4-1 |
Onze Vader | “Uw Naam worde geheiligd” |
Zaligspreking bij 2 | Zalig zijn de zachtmoedigen; want zij zullen het aardrijk beërven. Zalig zijt gij, als u de mensen smaden, en vervolgen, en liegende alle kwaad tegen u spreken, om Mijnentwil. Verblijdt en verheugt u; want uw loon is groot in de hemelen; want alzo hebben zij vervolgd de profeten, die voor u geweest zijn. |
Af te leggen | listigheid, wijsheid van het vlees |
Tien geboden | Geen gesneden beeld maken |
Plaag | Sprinkhanen |
Resultaat | Hemel nr 6 (Volledig weten, niet duurzaam, visie en inzicht) |
Punt 2 gaat over het hier en nu, en over het eren van alles wat er nu ís. We richten onze aandacht zonder dat we dat doen om aanzien te verkrijgen. Soms is het heel erg lasting te doorzien dat ijdelheid een belangrijke drijfveer is. Ijdelheid is een sterk mechanisme dat ons gevangen zet, onze afgescheidenheid bevestigt en ons geketend houdt aan ons Ego. We laten dit gericht zijn op onszelf los omdat eenwording met God onze werkelijke bestemming is. Hier verwijst het heiligen van de Naam van God letterlijk naar. Punt 2 gaat ook over waarachtig spreken en profeteren. We kunnen toenemend vanuit ware wijsheid en kennis van het Koninkrijk spreken. De wijsheid van het vlees en het gesneden beeld verwijzen naar een te beperkt zicht op het totaal als we denken zelf kennis en wijsheid te bezitten. Het “Uw” is dus niet het “ons”. Wij zelf moeten arm van geest zijn, maar vol van Geest van God. Daarom vinden we bij deze poort ook de verloochening als valkuil. Maar als we spreken en leven vanuit de Waarheid dan wórden we de Waarheid. Door het kennen van de Waarheid omtrent de Eenheid van alles en iedereen inclusief onszelf ontstaat onvoorwaardelijke liefde. Deze liefde hoeft niet te krijgen of te geven. Ze is er gewoon. Zo verkrijgen we toegang tot de volgende hemel.
18.7 Poort 7: van beeld (1) naar rust (9)
Element | Water-> Lucht (Ether!) |
Planeet | Saturnus -> Zon |
Reeks | 1-9 |
Onze Vader (1) | “Die in de hemelen zijdt” |
Zaligsprekingen bij 1 | Zalig zijn de armen van geest; want hunner is het Koninkrijk der hemelen. |
Impuls: | lage Lucht |
Onze Vader (0) | “Onze Vader” |
Zaligsprekingen bij 9 | Zalig zijn de vreedzamen; want zij zullen Gods kinderen genaamd worden. |
Af te leggen | leugen, vertoornde wijsheid |
Tien geboden | (1) Naam van God niet ijdel gebruiken; (9) Geen andere goden dienen |
Plaag | (1) Duisternis; (9) Sterven van eerstgeborene |
Resultaat | Hemel nr 7 (volledig objectief weten, Wil, Eenwording) |
Er is alleen God. Ons oordelen is overgegaan in een opmerken zonder oordeel. Als we een ander aankijken dan zien we niet meer iemand die we beoordelen aan de hand van ons ego, alsof we in een spiegel naar onze eigen beperkingen kijken, maar we zien van aangezicht tot aangezicht. De dualiteiten zijn in harmonie gebracht en de afgescheiden mens gaat op in de Geest. De gezalfde (wat de letterlijke betekenis van Christus is) is nu Koning geworden. In Christelijke termen is deze stap de eenwording met (de liefde van) Christus. Het is de overwinning op de heerschappij van de aardse machten en de afgescheidenheid die in de wereld heerst, uitgedrukt in het gekruisigde lichaam. De Weg is dan volbracht. Dit is de pot met goud aan het einde van de regenboog.
18.8 Ontwikkeling van het Enneatype
Nu we het omgekeerde octaaf hebben uitgewerkt is het nuttig te kijken of we iets meer kunnen zeggen over de ontwikkeling van het Enneatype als resultaat van “werken aan onszelf” volgens het systeem van de poorten. Ontwikkelt de 1) zich naar de 2), de 9), de 4) of de 7)?
Uit de analyse blijkt dat de weg terug een aantal kenmerken heeft. Allereerst hebben we de stadia van het resultaat van werken aan zelfontwikkeling. Dit is het externe proces. We doorlopen hier de volgorde 9-8-7-6-5-4-3-2-1-0. Het passeren van deze punten wordt in het Evangelie van Maria Magdalena het passeren van machten genoemd. We herkennen hierin de zeven hemelen. Daarnaast hebben we de werkstappen die intern doorlopen moeten worden om van het ene naar het andere externe stadium te komen. In het Dodenboek van Ani wordt hierbij driemaal de volgorde 4-1-7-5-8-2 doorlopen. Er zijn twee belangrijke valkuilen bij het projecteren van het externe en interne procesmodel op de ontwikkeling van ons Enneatype. De eerste is dat we het Enneatype als ontwikkelniveau opvatten. De tweede is dat we denken dat we tijdens onze ontwikkeling een ander Enneatype krijgen. We nemen ze door.
Valkuil 1: Enneatype als ontwikkelniveau opvatten
De verschillende hemelen lijken gekoppeld te zijn aan Enneatypes, maar de hemelen liggen op een hoger abstractieniveau. De valkuil die kan ontstaan is dat we denken dat een mens met als uiting Enneatype 1) nog maar één stap verwijderd is van de zevende hemel, en dus verder is dan een 2). Maar een mens met als uiting Enneatype 1) kan dit op veel verschillende niveau’s uiten. Het externe proces kent zeven poorten. En bij het doorlopen van het externe proces komen we in het interne proces meerde posities tegen. Laten we van één ziel de ontwikkeling in negen stadia nemen. We kunnen dan vanuit de vijfde dimensie bezien bij alle Enneatypes starten omdat deze allen een uitdrukking zijn van een mogelijke startpositie. Zo geldt dat we ons op veel verschillende niveaus in het ontwikkelproces kunnen bevinden. Als we vervolgens bedenken dat in een volgende levenslijn we wellicht de mogelijkheid van terugval of stagnatie uitdrukken dan komen we tot een belangrijke conclusie.
# 18‑1 Het Enneatype is geen maatstaf voor een hiërarchische indeling van mensen.
Het niveau van persoonlijke ontwikkeling is moeilijk te omschrijven. Een maatstaf is de mate van inzicht in- en verantwoordelijkheid dragen voor ons gedrag. Omdat we over het algemeen niets kunnen zeggen over de positie van de ziel van de mens kunnen we voor onszelf het beste aannemen dat we ergens aan het begin staan.
Valkuil 2: Enneatype-ontwikkeling volgens het procesmodel
In hoofdstuk 16 hebben we besproken dat Enneatypisch gedrag gekoppeld is met onze centra (mentaal, fysiek, emotioneel). Er is geen balans in de centra. Hierdoor vangt een centrum soms werk op dat thuis hoort bij een ander centrum. Omdat er drie centra zijn bestaan er negen manieren van opvangen. Deze manieren vormen het Enneatype. Het gebrek aan balans is tevens de drijfveer van de progressie die de ziel maakt door de negen ontwikkelstadia. Kort samengevat heeft God Zichzelf moeten weghalen uit een stuk van Zichzelf, de Schepping, om het perfecte absolute in onbalans te brengen. De beweging die hieruit ontstaat is het enige middel om Zichzelf te ervaren.
Het gebrek aan balans is ook de drijfveer van de ontwikkeling van de ziel. Werken aan onszelf (via oefeningen of via levenservaring) kan de onbalans in de centra corrigeren. Het Enneatypische gedrag, als uiting naar buiten toe, ontwikkelt zich vrij subtiel volgens het interne procesmodel. Pas na meerdere stappen in de ontwikkeling zijn veranderingen helder waarneembaar. Dit komt omdat de oude gedragingen er ook nog zijn. Verder heeft de omgeving nog de oude oordelen (die dan vooroordelen zijn geworden). De veranderingen worden langzaam zichtbaar via toename van het portfolio van gedragingen van iemand. Het oorspronkelijke Enneatype wordt minder grof. Er komt een vrije keuze van gedrag voor in de plaats. We “worden” dus geen ander Enneatype, maar vullen het aan met subtielere kwaliteiten en dempen de extremere kanten.
Er bestaan theorieën dat ons Enneatype zich ontwikkelt volgens het procesmodel, dus een 4) “wordt” een 2) of een 1). Welke het wordt is dan afhankelijk van of in de betreffende theorie kennis aanwezig is van de juiste ontwikkelrichting. Ik ben ervan overtuigd dat we niet kunnen “werken” naar een ander Enneatype. Een 4) “wordt” geen 2) en ook geen 1). En dit wel proberen kan juist averechtse effecten hebben. Als we proberen iets anders te zijn dan we werkelijk zijn dan rekken we ons uit. Dit kunnen we een tijd volhouden, maar hierdoor vertonen we allerlei wezensvreemde gedragingen. We hebben dan gewerkt aan mechanisatie (ego). Totdat we deze vorm van werken aan onszelf niet meer volhouden en terug schieten. We zijn deels terug bij af. Gelukkig levert deze “mislukking” wel veel levenservaring en dus groei op. Zo is dit toch weer functioneel. Er is geen goed of fout, wel functioneel (effectief en efficiënt) of niet. En hierbij werkt het goed om van onszelf te houden met ons Enneatype erbij. We gaan hier dus uit van het subtiel aanvullen van ons Enneatype volgens het procesmodel. Het verwerven van kwaliteiten bovenop ons Enneatype, samen met het leren leven met onszelf, is echt iets anders dan werken aan het worden van iemand anders. Zo worden we niet iemand anders maar completer.
# 18‑2 We kunnen niet een ander Enneatype zijn of worden. We kunnen wel compleet of completer worden.
Voor de buitenwacht komt onze ontwikkeling over als een meer volwassen worden. Dit verloopt via ontwikkeling naar een nieuwe kwaliteit met een nieuwe valkuil, en er wordt wat gezwabberd tussen die twee en de kenmerken van het eigen type. Daardoor wordt de duiding van het Enneatype lastiger. Uiteindelijk wordt het geheel uitgeblust.
In Mattheus 25 is een fascinerende tekst te vinden over de ontwikkeling van de mens. Hierin verzamelen zich de schapen rechts van Christus en de bokken links. Het betreft een toelichting op het blussen van de kenmerken van de verschillende punten van de Enneasteen. Deze zijn als volgt (met tussen rechte haken toevoegingen van de auteur):
Enneatype | Eigenschap (links) | Opheffen eigenschap (rechts) | |
8 | Baas | Honger hebben | Eten [van Manna (het Woord)] |
5 | Wijze | Dorst hebben | Drinken [uit de Bron, kennis] |
7 | Charmeur | Vreemdeling zijn | Onderdak [bij de Vader] |
1 | Perfectionist | Schamel gekleed gaan | Kleren geven [eerbiediging, wit kleed (Kon. 25)] |
4 | Romanticus | Ziekte | Verzorging bieden [vertroosting] |
2 | Helper | Gevangenschap | Bezoeken [zachtmoedigheid en loslaten; Maria: houd mij niet vast!] |
Tabel 18.8: De zes rechtvaardigingen volgens de Enneasteen (JG)
Na het pareren van een eigenschap volgt voor de schapen opname in het bijbehorende koninkrijk. De bokken komen in het vagevuur terecht. Het eerder aangehaalde Galaten 5:24 (vertaling 1986) sluit daarop aan:
“Wie Christus Jezus toebehoren, hebben hun zondige aard met zijn hartstochten en verlangens aan het kruis geslagen.”
Dat het bij de rechtvaardigingen niet per see gaat om complete mensen maar om eigenschappen van mensen is af te leiden uit het feit dat de volgorde van de eigenschappen de binnenlijnen van de Enneasteen volgt. Er is momenteel geen moderne documentatie bekend over de manier waarop het systeem van aanvullen van kwaliteiten exact werkt. We zullen het zelf moeten construeren en toetsen. We doen dit in de volgende paragraaf. Enige voorzichtigheid is hier wel geboden omdat dit gehele systeem slechts een hulpmiddel is en bij een beperkt aantal mensen getoetst is. Het kan nooit het eigen observeren vervangen!
18.9 Rechter en linker hand als hulpmiddel
Na enig puzzelwerk ontstaat een systeem waarbij het doorlopen van het externe proces te vergelijken is met een wiskundige formule (ƒ) waarin als input (x) een Enneatype wordt ingevoerd en waar vervolgens als output enerzijds een ontwikkelde kwaliteit zichtbaar wordt (y1): de rechter hand (+). En anderzijds een valkuil (y2): de linker hand (-). Deze valkuil heeft een functie. Ze levert een bescherming op. Deze valkuil wordt vervolgens zichtbaar en kan worden ingevuld als een nieuwe input van werken aan onszelf, een nieuwe (x). In tabel 18.9a is deze logica uitgewerkt voor Enneatype 7).
Extern Proces (ƒ) | Af te leggen gedrag (x) | Rechter hand kwaliteit (y1) | Linker hand valkuil (y2->x) | Totaal kwaliteiten |
Poort 1 | (7) | [1] | 5 | (7)+[1] |
Poort 2 | (5) | [7] | 8 | (7)+[1]+[7] |
Poort 3 | (8) | [5] | 2 | (7)+[1]+[7]+[5] |
Poort 4 | (2) | [8] | 4 | (7)+[1]+[7]+[5]+[8] |
Poort 5 | (4) | [2] | 1 | (7)+[1]+[7]+[5]+[8]+[2] |
Poort 6 | (1) | [4] | 7 | (7)+[1]+[7]+[5]+[8]+[2]+[4] |
Tabel 18.9a: Ontwikkeling gedrag Enneatype 7 (rechter en linker hand)(JG)
We nemen het systeem door en kijken naar de eerste rood geaccentueerde regel. De eerste bewerking waar de 7) in wordt beïnvloed is de formule van Poort 1 (9 naar 8), het “verlos ons van de boze”. De logica volgt de Wet van 7. Het positieve resultaat van de bewerking is de kwaliteit die hoort bij de “rechter hand”. Punt 1) staat volgens de Wet van 7 rechts van punt 7). Dit is dus de “rechter hand” van punt 7. Daarnaast wordt als valkuil de “linker hand” zichtbaar. Punt 5) komt volgens de Wet van 7 vóór 7). We hebben dus verkregen:
Startwaarde x= 7) levert op rechts y1= 1), en op links y2= 5)
De valkuil die zichtbaar wordt op 5), wordt nu als startwaarde genomen en bewerkt door de formule van Poort 2 (8 naar 7 via 8-2-4-1-7), het “Vergeef ons onze schulden gelijk…”. We verkrijgen de geel geaccentueerde regel:
Startwaarde x= 5) levert op rechts y1= 7), en op links y2= 8)
We kunnen dit 6 maal achter elkaar doen tot we bij poort 7 aankomen. Daar wordt het Enneatype uitgeblust. Als we alle kwaliteiten die op rechts ontstaan noteren dan verkrijgen we de rechter kolom van tabel 18.9a. We breken stap voor stap de oorspronkelijke toren van Babel af.
Ontwikkeling rechter hand per Enneatype
De eerste nieuwe kwaliteit die zichtbaar wordt lijkt zich volgens het dalende octaaf te manifesteren. De 7) lijkt naar voorliggend punt 1) te gaan, de rechter hand. Maar de volgorde stap wordt bepaald door de valkuil die afgelegd mag worden, de linker hand achter punt 7), en niet via de rechter hand die ten slotte in orde is. En zo ontwikkelt zich het systeem wel degelijk volgens een stijgend octaaf, dus linksom. We bekeren ons steeds naar een nieuwe valkuil. Psalm 84 (!) vers 8 en 11 zeggen:
“Van kracht tot krácht gaan zij vóort, zullen de God der góden zien op Síon” “Want één dag in Uw voorhoven is beter dan duizend elders”
In de bijlage staan beschrijvingen van de Enneatypes die we kunnen hanteren voor de verklaring van links en rechts. Onderstaande tabel 18.9b geeft de totale volgorde van kwaliteiten op rechts en de eerste stap per Enneatype. In bijlage 5 zijn de volledige tabellen per Enneatype opgenomen.
Enneatype (x) | Rechterhand (y1) | Linkerhand (y2->x) | Totaal kwaliteiten |
(1) | [4] | 7 | (1)+[4]+[1]+[7]+[5]+[8]+[2] |
(2) | [8] | 4 | (2)+[8]+[2]+[4]+[1]+[7]+[5] |
(3) | [4] | 1 | (3)+(4)+[4]+[1]+[7]+[5]+[8]+[2] |
(4) | [2] | 1 | (4)+[2]+[4]+[1]+[7]+[5]+[8] |
(5) | [7] | 8 | (5)+[7]+[5]+[8]+[2]+[4]+[1] |
(6) | [5] | 7 | (6)+(7)+[7]+[5]+[8]+[2]+[4]+[1] |
(7) | [1] | 5 | (7)+[1]+[7]+[5]+[8]+[2]+[4] |
(8) | [5] | 2 | (8)+[5]+[8]+[2]+[4] +[1]+[7] |
(9) | [8] | 2 | (9)+(8)+[8]+[2]+[4]+[1]+[7]+[5] |
Tabel 18.9b: ontwikkeling gedrag alle Enneatypes (JG)
Er blijken bij de ontwikkeling naast geestelijke ook lichamelijke gevolgen merkbaar te zijn. Bij passeren van elke poort wordt door sommigen gedurende enige tijd en soms een langere periode in een specifiek lichaamsdeel een prikkeling of een sensatie opgemerkt. Ook wordt melding gemaakt van een verandering, bijvoorbeeld in stem. Dit verloopt voor zover ik dit heb kunnen onderzoeken wetmatig. De posities op het lichaam komen overeen met de Chakra’s (zie hoofdstuk 10.3a). Enige voorzichtigheid is hier wel geboden.
De volgorde van opmerken van de wat langdurigere prikkeling of verandering verloopt blijkbaar volgens de volgorde van de rechter hand (kwaliteit). Dus voor Enneatype 3) geldt dat als men het eigen verdriet kan gaan voelen en verwerken een sensatie op de borst wordt opgemerkt (punt vier, hart Chakra). Tegelijk blijkt de linker hand (valkuil) soms ook fysiek op te spelen, mogelijk korter en steviger. Er zijn nog ongerijmdheden zoals het mogelijk opspelen van de kruinchakra. Maar deze Chakra komt niet voor in de reeks. Niettemin is de gelijkloop met de volgorde van de rechterhand en linkerhand dermate opvallend dat ik u dit niet wil onthouden.
Specifieke bewerking voor Enneatype 3, 6 en 9
In tabel 18.9b zijn bij 3), 6) en 9) onregelmatigheden geaccentueerd. Er geldt een specifieke behandeling van de punten 3), 6) en 9). Voor deze punten moet een extra stap worden gezet om in het patroon van de Wet van 7) te komen. De aanliggende punten van 3), 6) en 9) zijn bepaald aan de hand van de Maanfase psychologie. We halen nog even de baan van de Maanfase psychologie erbij en zien dat 3) verbonden is met 4) vóór zich (rechterhand) en 1) achter zich (linkerhand). Punt 6) is verbonden met 7) vóór zich (rechterhand) en 5) achter zich (linker hand) en punt 9) met 8) (rechts) en 2) (links). De volgorde is dus 1-3-4-2-9-8-5-6-7-1.

Als we de proef op de som nemen dan blijkt het systeem ook voor deze punten logisch opgebouwd te zijn. We nemen de eerste stappen van de 3) en de 9) door. Voor de 6) geldt een soortgelijke routekaart.
Ontwikkelpad van de Bemiddelaar (9)+(8)+[8]+[2]+[4]+[1]+[7]+[5]
De 9) mag het gebod om niet andermans bezit te begeren ter harte nemen. Dit gaat niet per see over spullen. De 9) hoeft niet als een Atlas de verantwoordelijkheden van anderen over te nemen. Hiervoor moet de 9) onder de korenmaat van vermeende schuld en de illusie van het hebben van verantwoordelijkheid voor alles en iedereen uit kruipen. De 9) mag haar eigen licht voluit laten schijnen! Ze zal net als Assepoester een eigen innerlijke macht en kracht ont-wikkelen op 8), de rechter hand. Het verhaal van Assepoester komt overigens uit het oude Egypte en is terug te vinden bij de Griekse dichter Aesepus (ca. 620-560 v.Chr). Als de 9) onderweg gaat wordt eerst de valkuil op 2) zichtbaar: helpen gebeurt vanuit een mechanisme en niet vanuit gekozen altruïsme. In alles wat de 9) doet is structuur nog ver te zoeken. Ook de valkuil op 4) wordt zichtbaar in de vorm van verbroken verbindingen, slachtofferschap, negativiteit tegenover bijvoorbeeld God of ouders en verdriet. Dit wordt gevolgd door een kwaliteit op 2) met structuur van binnenuit (de negen ís verbindende structuur) en werkelijk gekozen altruïstisch helpen. Het inzicht dat het beste besluit een besluit is kan helpen de innerlijke verlamming op te heffen.
Ontwikkelpad van de Winnaar (3)+(4)+[4]+[1]+[7]+[5]+[8]+[2]
De 3) mag het gebod van de Sabbat ter harte nemen en leren dat er niet gewerkt hoeft te worden om maar succesvol te zijn en er zo bij te horen. De eenzame 3) zal contact met zijn emotie ontwikkelen en zicht krijgen op authenticiteit. Dit is de rechter hand. Links wordt de valkuil van de 1) oordelen en agressie zichtbaar, dat in verbinding staat met erkenning. Daarna volgt die van de 7) angst. Hierbij is kiezen voor diegene die men werkelijk is, succesvol of niet, een belangrijke rol. Schuld bekennen speelt hier een rol, en ook het besef dat men zichzelf eigenschappen of kennis toebedeelt die men gekregen heeft (stelen). Dan komt de kwaliteit van de 1) in zicht. Er onstaat een scherper beeld van ethiek, de werkelijkheid en de zin van alles. Uiteindelijk vindt de vrije 3) verbinding met anderen en met zichzelf. De 3) hoort er ten volle bij!
De tabellen behoren gebruikt te worden in combinatie met het systeem van de poorten. We kunnen de tabellen gebruiken als we bevestiging zoeken van een vermoeden van een nieuwe valkuil, of om licht te werpen op een onduidelijke situatie, maar veelal zal door ons werk ook langzaam ons vermogen om nieuwe valkuilen te herkennen verbeteren. Toch zijn de tabellen als referentie erg nuttig, omdat sommige valkuilen het werk zelf in de weg staan. Zo is inherent aan fase 8) het niet willen accepteren van een structuur van buiten die hulp kan bieden. Als dit herkend wordt middels het systeem van de Enneasteen dan kan dat ondersteunend zijn aan het voortzetten van het werk en het doorbreken van weerstanden.
Het is hier wel op zijn plaats nog eens een opmerking uit hoofdstuk 2 te herhalen. We moeten elke claim rondom het systeem van de Enneasteen persoonlijk onderzoeken. Want de werkelijke waarheid kan niet gevonden worden in een systeem buiten onszelf. Ze vormt slechts een afbeelding. De werkelijkheid kan niet geconstrueerd worden uit de afbeelding. En net als bij landkaarten zijn sommige delen die dicht bij onze uitgangspositie liggen helder en precies omschreven, en andere terreinen slechts indicatief geschetst. En wellicht moeten we van kaart wisselen als we in een ander gebied belanden! Verder is belangrijk dat we nu klip en klaar kunnen zeggen dat wat voor de ene nieuwe inzichten kan opleveren voor de ander averechts kan werken. Een oproep tot bescheidenheid en het voorop stellen van de ander boven jezelf werkt misschien verfrissend voor een luisterende 3), maar een zoekende 9) helpen we daarmee niet. Of het moet zo extreem zijn dat een dappere 9) hier juist door in verzet komt en hier zelf uit losbreekt…..
# 18‑3 Omdat elk Enneatype zijn eigen pad heeft en diverse stadia doorloopt spreekt steeds een ander boek of een ander deel van een leer ons aan!
Zoeklicht op Openbaring 13: 666, het getal van het Beest. We hebben via de vier elementen en de Wet van Schaal de betekenis van het getal 666 gevonden. Ze vormt de aaneenschakeling van een aantal transformaties in de vierde dimensie, resulterend in de fysieke mens. Het getal 666 wordt in de Bijbel in Openbaring 13 genoemd. Vele bijbeluitleggers hebben geprobeerd deze tekst te ontcijferen, maar zijn daar niet goed in geslaagd. Het is een lastige tekst. Met alles wat we nu weten kunnen we de tekst echter beter verstaan. En dit is zeker de moeite waard om nader te beschouwen. Openbaring 12 en 13 bevatten een vorm van Genesis, sterk lijkend op de Gnostische scheppingsmythe. Allereerst wordt als teken een vrouw met barensweeën opgevoerd. Ze is bekleed met de Zon, heeft de Maan onder haar voeten en draagt een kroon van twaalf sterren. Hierin is Sophia te herkennen. Haar kind is hoeder van de heidenen en wordt bij God gebracht. Hierin kunnen we Christus herkennen. Dan volgt een draak met zeven hoofden en tien horens. De draak is een vorm van een slang en symboliseert (gevallen) wijsheid. We zien hier een parallel met Jaldaboath en de Tegenstander (Satan), resultaat van de eerste dualiteit. De draak draagt macht over aan een zevenkoppig beest met tien horens dat voortkomt uit de (oer-)zee. Elke kop heeft een godlasterlijke naam. Deze namen verwijzen naar de zeven stadia in het scheppingsproces, met als gevolg afgescheiden machten en krachten. Dan volgt in Openbaring 13 een stadium met een beest dat uit de Aarde voortkomt. Dit verwijst naar de Mens. Het vervolg blijkt opgebouwd te zijn volgens de interne volgorde van de Steen der Wijzen: (9)-8-5-7-1-4-2-8. Het maakt beeldend gebruik van de zeven dualiteiten (hoofdzonden en deugden), het procesmodel en de vier elementen. We kunnen dus zeker zijn dat we hier een tekst hebben die innig is verbonden met de architectuur en filosofie van de Steen der Wijzen. De tekst begint als volgt: “En ik zag een ander beest opkomen, uit de Aarde, en het had twee horens, als die van het Lam, maar het sprak als de draak.” Het element Aarde staat op 9). Het dier met de horens is een hoefdier (bok?), het symbool van Aarde. Er staat verder een relatie met het Lam. Dit wordt doorgaans als symbool voor koning Christus gebruikt. Eerder plaatsten we de Koning op punt 9. We zien dus een “lagere vorm” van Christus: de (oer?) Adam. De tekst vervolgt: “En het oefent al de macht van het eerste beest voor zijn ogen uit, en het maakt dat de Aarde en zij die er wonen het eerste beest aanbidden, waarvan de dodelijke wond genezen was. En het doet grote tekenen, zodat het zelfs vuur uit de hemel laat neerkomen op de Aarde, voor de ogen van de mensen.” Het eerste beest vergeleken we met Jaldaboath. De macht en de ogen van de mensen verwijzen naar punt 8). Dan vervolgt de tekst: “En het misleidt hen die op de Aarde wonen door middel van de tekenen die het gegeven zijn te doen voor de ogen van het beest. En het zegt tegen hen die op de Aarde wonen, dat zij een beeld moeten maken voor het beest dat de wond van het zwaard had en weer levend werd.” De tekst sluit hier aan op het processchema waarin in we na 8) punt 5) krijgen. Het genoemde zwaard is vaak symbool van wijsheid en onderscheidingsvermogen. De dodelijke wond van Jaldaboath is veroorzaakt door de afscheiding van Sophia. Het weer levend worden kunnen we koppelen aan het herwinnen van levendigheid op punt 7) daar waar punt 5) elke levendigheid doodslaat. We vervolgen: “En hem werd macht gegeven om een geest te geven aan het beeld van het beest, opdat het beeld van het beest zelfs zou spreken, en zou maken dat allen die het beeld van het beest niet zouden aanbidden, gedood zouden worden.” Hierin vinden we het beeld van punt 1). Via een kopie van de Adam wordt van lichaam en geest de sterfelijke mens gemaakt. Punt 4) staat voor het ontvangen van geest zoals we in hoofdstuk 14 bespraken in relatie tot Jupiter. Geest hebben we eerder in de zesde dimensie geplaatst, vlak bij het Absolute. Vervolgens komt op punt 2) het spreken. Als het beeld van de Adam, het lichaam van de mensen, geen koppeling meer heeft tussen geest en lichaam dan treedt menselijkerwijs de dood in. Hierop volgt een sleuteltekst: “En het maakt dat men aan allen, kleinen en groten, rijken en armen, vrijen en slaven een merkteken geeft op hun rechterhand of op hun voorhoofd,en het maakt dat niemand kan kopen of verkopen, behalve hij die dat merkteken heeft, of de naam van het beest of het getal van zijn naam. Hier wordt niet meer gesproken over het beest maar over alle mensen. We zijn weer op punt 8), de zesde dag waarop volgens Genesis de mens is geschapen. Alle mensen, in alle stadia van hun ontwikkeling, dragen een merkteken. Dit is in het licht van de Enneasteen het mechanische gedrag (Ego ofwel Enneatype) waarmee we ons kunnen manifesteren op de Aarde, en verwijst ook naar de fase van ontwikkeling van onze ziel om daar weer los van te komen. In Openbaringen 17 vinden we een soortgelijke tekst rond een zevenkoppige draak met tien horens en een vrouw. De vrouw is de hoogste macht, wederom vergelijkbaar met Sofia. Babylon, opgevoerd als hoer, verwijst naar de aarde. Dan volgen zeven koningen. De koningen verwijzen naar de zeven hemelen. Dan volgt een achtste koning die het beest wordt genoemd: de volkomen Mens. Daarboven staat het Lam, de hoogste koning. De vrouw staat weer boven het Lam en kunnen we dus in hemel tien plaatsen. Tien andere koningen strijden met de hoogste koning, wat verwijst naar de tijdelijke afgescheidenheid tussen hen en de hoogste koning. Maar de hoogste koning overwint. Alle mensen die uitverkoren zijn en vol houden behalen die overwinning. Het beest en de tien horens haten Babylon (sluiten Babylon uit) en zullen haar ontbloten (van de Enneatypische kleur ontdoen). Ze zullen haar vlees opeten (energie opgebruiken) en in het vuur verbranden. Hieruit blijkt zeer helder dat het beest niet bepaald negatief opgevat moet worden. Deze tekst uit het laatste boek van de Bijbel betreft overduidelijk een uitleg van de filosofie van de Steen der Wijzen! Tot slot het markante einde van hoofdstuk 13 dat we ter harte kunnen nemen (met het procesmodel in gedachten): “Hier is de wijsheid. Wie verstand heeft, laat hij het getal van het beest berekenen, want het is een getal van een mens, en zijn getal is zeshonderdzesenzestig” |

Naar hoofdstuk 19 De Steen der Wijzen en het leven