http://www.lulu.com/spotlight/SteenderWijzen

Het Enneagram is het beginpunt van de zoektocht naar de Steen der Wijzen. In dit hoofdstuk bespreken we het Enneagram zoals dat bij veel mensen bekend is. We hanteren dit als referentiekader bij onze verdere ontdekkingstocht. Allereerst gaan we in op de globale kenmerken van het Enneagram. Vervolgens bespreken we de negen verschillende karaktertypes die innig met het Enneagram verbonden zijn. Tot slot gaan we kort in op de praktische toepassing van het populaire Enneagram.

3.1         Korte populaire omschrijving van de Enneatypes

Het Enneagram zoals we het over het algemeen kennen is een cirkel waarvan de omtrek in negen gelijke delen is verdeeld, en waarbij met de klok mee op de punten de cijfers een tot en met negen zijn geplaatst. Deze punten zijn met elkaar verbonden via een specifiek patroon met de volgorde 1-4-2-8-5-7-1. Bij elk cijfer wordt over het algemeen een karaktertype gegeven, waarvan de naam per boek enigszins kan verschillen. De figuur ziet er dan als volgt uit:

    Figuur 3.1: Het populaire Enneagram

De meeste bekende boeken gaan na een korte inleiding over het symbool in op de beschrijving van de negen verschillende karakter- of egotypologieën ofwel Enneatypes. Door sommige auteurs is dit zeer gedegen en diepgaand uitgewerkt. Zie voor de betere auteurs de literatuurlijst achter in dit boek.

De Enneatypes zijn bijna altijd gefixeerd op de negen punten. Er is dan ook veel kritiek op het beperkte aantal types vanuit de wetenschappelijke psychologie. Modellen uit de moderne psychologie zouden uitgebreider of nauwkeuriger beschreven zijn. De gerenommeerde psycholoog Jung gebruikt overigens het zelfde model op een ander abstractieniveau, zoals we nog zullen ontdekken in dit boek. Sommige auteurs komen tegemoet aan de kritiek via de introductie van “vleugeltypes”, waarbij kenmerken overgenomen worden van aanliggende types.

Wat opvalt is dat de betekenis van het specifieke patroon van de lijnen in het Enneagram veelal nauwelijks of niet aan bod komt, of foutief wordt toegepast. De grondoorzaak hiervan is de veelal te beperkt aanwezige kennis van de oorsprong van dit symbool. Ongetwijfeld speelt dat ook nog deels een rol in dit boek. Ook dit boek kan alleen naar de Maan wijzen en is niet de Maan zelf. De Enneatypen zijn echter maar een klein deel van de kennis die vervat is in het symbool. En de toepassing daarvan is vervolgens ook nog versimpeld.

Ter introductie wordt hieronder een korte schets gegeven van de negen Enneatypes, deels gebruikmakend van informatie van Rob de Best, een Nederlandse Enneagram en Vierde Weg kenner. Er wordt aangegeven welk kenmerkend gedrag prominent zichtbaar is. Voor maximale herkenbaarheid is deze wat aangezet naar de negatieve kant. Omdat gedrag een uiting is van iets dat diep van binnen komt is elke beschrijving oppervlakkig en arbitrair. In bijlage 4 wordt een overzicht gegeven van enkele basiskenmerken van elk type, overgenomen van Richard Rohr en Andreas Ebert. Deze beschouw ik als representatief en van hoge kwaliteit. Voor nadere toelichting wordt geadviseerd het boek “Het Enneagram” ^[1] van deze auteurs te lezen. In hoofdstuk 16.6 wordt beschreven waar de Enneatypes vandaan komen.  

De één (Perfectionist)

De basisemotie van de een is woede, die naar binnen gericht wordt. De een wordt boos omdat het anders gaat dan het zou moeten. Heeft dan vaak een frons op het voorhoofd. Zeg niet tegen een één “jij moet”, ze moeten al zoveel van zichzelf. Normen en waarden zijn voor de een belangrijk. Ze hebben een sterk beeld van de ideale situatie. Ze hebben vaak gelijk en bevechten ook dat gelijk. De uitdrukking van hun gezicht en lichaam zijn soms niet passend op wat ze zeggen: ze lijken te ontploffen maar formuleren toch nauwkeurig een neutrale statement. Ze zeggen op vele manieren “Doe het op mijn manier”. Hygiëne, structuur en logica zijn prominent aanwezig. De een spaart soms ergernissen: als de emmer vol is volgt een uitbarsting. Dit levert zoveel spijt dat er alweer nieuwe ergernissen verzameld zijn. Ze werken hard, maar krijgen vaak niet de eer die ze toekomt. De een mag de dingen leren zien en accepteren zoals ze zijn, niet zoals ze willen dat ze zijn.

De twee (Helper, ook wel Gever)

De basisemotie van de twee is verdriet en schaamte, die zich uit in de behoefte om bevestiging te krijgen vanuit de buitenwereld. De twee wil voor anderen zorgen, want dan is de twee belangrijk. De twee weet wat goed voor jou is. Maar deze hulp is niet altruïstisch (dit zal de twee niet snel toegeven of zelf zien). Een twee kan in woede zeggen:  “en dat na alles wat ik voor jou heb gedaan!” De twee heeft namelijk complimenten nodig. Dit bepaalt de eigenwaarde. Als deze waardering ontbreekt dan voelt het als afwijzing. Tweeën zijn daarom vaak voorzitter van de club, zo organiseren ze hun eigen applaus. Ze regelen van tevoren een sociale context waarin waardering voor hen kan ontstaan, zoals kerst alvast in augustus regelen en veel aandacht besteden aan uiterlijkheden. Zo zetten ze zichzelf gevangen. Ze gebruiken soms manipulatie voor het verkrijgen van aandacht. Bijvoorbeeld via ziekte. Als de twee over het hoofd wordt gezien dan is dat voor hem/haar erg vervelend! De twee heeft een scherp oor voor complimenten en afwijzing, en hoort niet snel iets anders. Veel complexe sociale verhoudingen worden zo versimpeld tot de vraag of de ander nog positief is over de twee of niet. De twee mag leren werkelijke liefde te ervaren in plaats van liefde als een object te zien dat kan worden gegeven en genomen.

De drie (Winnaar, ook wel Succesvolle werker)

Basisemotie van de drie is verdriet, dat genegeerd wordt. De drie heeft weinig contact met zijn diepere emoties en kan daardoor zelf de op dat moment meest effectieve pseudo-emoties genereren. De overactieve drie is wat hij/zij doet of presteert. De drie die meer in contact komt met zijn gevoel en daar niet meer voor weg loopt kan soms overmand worden door verdriet. De drie is creatief, en zet dat veelal in om te stijgen in aanzien. De drie kent (creëert!) de competitie en weet waar hij staat in het klassement. De drie pakt iets aan om succesvol te kunnen zijn en weg te blijven van de diepere emotie van het verliezen, maar is vaak ongeduldig en hijst de vlag in een te vroeg stadium. Het succes zorgt ervoor dat de volgende keer weer een prestatie nodig is. Zo zet de drie zichzelf vast. De drie is gevoelig voor ornamenten van succes: Lease auto’s, een eigen kamer, kleding, of juist niet “omdat de drie daarboven staat”. Maar dat is vervolgens wel weer zichtbaar. Kan sjoemelen om een succesje te behalen. Is een kameleon: de drie voelt aan welke rol nu nodig is. Zo wordt geschakeld tussen monteur en directeur, en tussen bruiloft en begrafenis. De drie neemt een sociale rol aan om eenzaamheid te verdrijven maar staat of buiten of boven de groep. Kan mooi weer spelen: “Deze mislukking heeft ons zoveel geleerd dat we nu perfect in staat zijn om….” De drie mag leren waardevol te zijn simpelweg omdat we er zijn, zonder schaamte. Veel voorkomende rollen zijn Projectmanager of Salesmanager.

De vier (Romanticus, ook wel Individualist)

De basisemotie van de vier is verdriet, dat zich naar binnen keert. De vier is eigenlijk heel bijzonder. Het beeld van een prins of prinses dat in een normaal gezin terecht is gekomen past daar prima bij. Maar omdat dit niet erkend wordt is er een soort overheersende melancholie: “De wereld zit niet op mij te wachten”. De vier leeft in een binnenwereld, en benadert de werkelijkheid als iets negatiefs. Ze zouden kunnen zeggen: als je je droom waarmaakt zul je zien dat het toch tegenvalt.”  De vier zoekt authentieke emotie. Daarom veroorzaakt de vier emotie bij een ander door het presenteren van eigen drama. Als je met een vier een afspraak probeert te maken dan krijg je meteen te horen waarom de agenda zo druk is en wat er wel niet allemaal speelt, waardoor je erg blij mag zijn dat er een gaatje in de agenda is. Of precies andersom, dat de agenda een gapende leegte vertoont, met alle nadelen van dien. De vier negeert de waarde van het eigen lichaam. Gezondheidsproblemen liggen daarom op de loer. Piercings of tatoages zijn vaak populair. De vier kan even tijd voor zichzelf nodig hebben en neemt vervolgens plaats op de middenstip van een voetbalveld in een vol stadion. De vier mag leren dat ze onderdeel zijn van het dynamische geheel dat continu transformeert. De vier voelt zich vaak thuis bij theater of kunst.

De vijf (Wijze, ook wel Waarnemer)

De basisemotie van de vijf is angst voor een onbekend resultaat. Deze angst wordt onder controle gebracht via stilstand, een vast stramien en dorst naar kennis. Kennis is macht en veiligheid. De vijf zal eerst alles proberen te begrijpen, en een beslissing van alle kanten onderbouwen. Onderzoek lokt zo onderzoek uit. Het is veiliger om een oordeel te vellen over de algemene gevolgen van een gebeurtenis (wat ze veelvuldig doen) dan in te gaan op de eigen emoties die door de gebeurtenis boven komen. De vijf houdt veel voor zich. Werk en privé worden ook vaak apart gehouden, als gescheiden sociale structuren. De vijf kan controle uitoefenen op de omgeving via het wel of niet geven van affectie. De vijf kan argumenten inbrengen of vragen stellen totdat de eigen behoefte ingevuld is, los van het effect daarvan op de groep of het proces. Soms kijkt de vijf mensen niet aan, en spreekt in de ruimte. In zekere zin is de vijf sociaal onaangepast. De vijf heeft weinig vrienden en zoekt afzondering in een eigen ruimte. De vijf is koppig, vermijdt zelfonderzoek, en eigen behoeften worden niet onderkend. Uiterlijkheden zijn vaak minder belangrijk, waardoor verwaarlozing op de loer ligt. De vijf is praktisch en nostalgisch. Veelal is de vijf ook verzamelaar. Het aan de praat houden van een oud uniek apparaat komt vaak voor. Soms kan de vijf zich opofferen (plichtsbesef). Liever dit dan kiezen voor gemak. De vijf mag leren zich te verbinden met de innerlijke wijsheid van het hart.

De zes (Loyalist)

De zes heeft als basisemotie angst, maar heeft daar nauwelijks zicht op en lijkt daarom erg dapper. Er is bij de zes veel vertrouwen in de waarde van regels of procedures. Regels geven de zes zijn veiligheid. Als het allemaal afgesproken is en we leven deze afspraken na dan is alles goed. Omgekeerd geldt ook: als de afspraken omzeep worden geholpen en regels worden overtreden dan raakt de zes in verwarring en probeert deze te herstellen. Als dit niet zomaar lukt dan zoekt de zes in deze veranderende omstandigheden de formele macht op en geeft bij hoge druk affectie. Als je ontdekt naar wie de zes het meeste trekt dan weet je hoe de verhoudingen liggen. De zes test relaties soms uit: “jij had moeten merken dat ik stout was“. De zes vormt in een team het geweten en kan prima toelichten hoe gewerkt dient te worden en wat de risico’s zijn. Is een ‘wij-dier’ en een speurneus. De zes zal zoeken tot er een moment van “zie je wel” is. De zes mag leren dat ze werkelijk gedragen worden en praktisch kunnen vertrouwen op het fundament van het Universum zélf. Veel voorkomende rollen zijn politieagent en formule beheerder.

De zeven (Charmeur, ook wel Avonturier of Levensgenieter)

De basisemotie van de zeven is angst om iets te missen. Dit wordt onder controle gebracht door zoveel mogelijk ruimte te maken voor allerlei mogelijkheden. De zeven voorkomt angst voor het lijden aan gebrek door alle opties open te houden en alles dat binnen bereik ligt (af?) te pakken. Het maken van keuzes en daaraan vasthouden is echter problematisch voor de zeven. Daardoor worden doelen vaak niet bereikt en komen plannen niet uit. Eigenlijk is een zeven nergens echt definitief thuis. Er is altijd wel een andere plek om naartoe te gaan. De behoefte om vrijheid zorgt ervoor dat de zeven onder de regels uit probeert te komen. Uitproberen van een relatie is belangrijker dan de relatie zelf. Een passende rol is die van vernieuwer, maar dan wel in de ideefase. De zeven ziet altijd nog extra mogelijkheden. Het gaat dan niet om doen maar om opties. De zeven heeft een multifunctionele fiets, want je weet maar nooit, of één auto voor het bos en één voor de boodschappen.  Verschillende oplossingen voor diverse situaties moeten voorhanden zijn. Veelal heeft de zeven een zekere charme, die aantrekkelijk is voor de andere sekse: “Alles is mogelijk, en ik kan je er alles over vertellen”. De zeven mag leren dat het leven een geweldig geschenk is, en zich verbinden met de werkelijke bron van vreugde.

De acht (Baas, ook wel de Uitdager)

De basisemotie van de acht is woede, die zich naar de buitenwereld richt. De acht gaat van de eigen kracht uit en stelt zo de eigen waarheid bovenaan. Als de acht het niet snapt dan is het niet waar. De acht pakt alle ruimte: “houd me maar tegen als je vindt dat ik te ver ga.” Een stilte in een vergadering is een uitnodiging voor het pakken van eigen zendtijd. De acht lijkt tussen de regels door te zeggen: “Of je werkt voor me of je bent tegen me” en zegt eerder “ik wil” dan “mag ik”. Een acht kijkt bij conflicten niet weg. Termen als volheid, groot, ruwe bolster blanke pit (klein hartje) passen bij de acht. De acht gaat zich soms te buiten aan consumptie, vaak van veel van hetzelfde. De acht is gericht op vervulling op korte termijn, waardoor een zeker ongeduld of verveling opspeelt. De acht komt op voor rechtvaardigheid en beschermt de zwakken. De acht legt de schuld vaak bij een ander. De acht mag zich leren verbinden met zuiverheid en de kracht van het Universum.

De negen (Bemiddelaar, ook wel de Vredestichter)

De basisemotie van de negen is woede, maar men ziet deze woede veelal niet. De negen is namelijk heel symphatiek. De woede uit zich als haat, passief verzet en zelfverdoving. Eigenlijk zijn negens boos dat ze op de Aarde zijn gezet. Ze komen in conflict met de werkelijkheid omdat ze overtuigd zijn van het feit dat door hun toedoen perfectie en harmonie mogelijk zou moeten (of had moeten) zijn. Hierin is een vorm van arrogantie te herkennen. De eigenschappen die nodig zijn om perfectie en harmonie te bereiken heeft de aardse mens niet. Ook de negen kan die verantwoordelijkheid niet dragen. Negens begrijpen alles, maar hebben moeite om dit praktisch te maken. Dit leidt tot stilstand zonder besluit. De negen worstelt soms met (angst voor) schuld en verantwoordelijkheid. Veelal hebben ze geen contact met hun lichaam, en lopen letterlijk op hun tenen. Ze zijn onopvallend omdat ze op gaan in hun omgeving. Ze helpen anderen, werken hard maar vaak inefficient en vergeten daarbij zichzelf. Juist de rechtmatige rol innemen die is weggelegd voor de negen, zoals uiteindelijk Assepoester deed, is de juiste visie.

3.2         Een rondje door het rariteitenkabinet

Alle Enneatypes reageren op een voorspelbare manier op elkaar. Doordat er negen types zijn bestaan er nogal wat combinatiemogelijkheden. Omdat het zwaartepunt van dit boek niet op de Enneatypes is gelegd zijn ze niet allemaal opgenomen. De meeste combinaties zijn echter met wat gezond verstand zelf goed in te schatten. Dit werkt ook het beste, we kunnen moeilijk heel de dag met een handboek rondlopen. Uiteindelijk is het belangrijkste ook niet het gedrag van de ander maar het effect daarvan op het eigen gedrag. We moeten hierbij bovendien voor ogen houden dat hoe meer etiketten we plakken op een type dat we zelf niet zijn, hoe meer we in generalisaties dreigen te vervallen. Zo slaan we de plank mis. Laten we ter illustratie eens een rondje maken tegen de klok in. We beginnen bij de Bemiddelaar.

De rustminnende Bemiddelaar zal altijd weer verstoord zijn als de Baas met veel bombarie binnenkomt en, zelfs als hij niets zegt, alleen door zijn manier van zijn alle ruimte pakt. Deze Baas is op zijn hoede als de Charmeur, die aal, met prachtige verhalen over anderen komt en ongrijpbaar rond de Baas dartelt. De mogelijkheden zoekende Charmeur zal pukkeltjes krijgen van de Loyalist die haarfijn uitlegt waarom de Charmeur dat idee echt niet mag uitvoeren, met het boekje “zo werken wij” in zijn hand. En de Loyalist vlucht in de gemaakte afspraken en zegt vragend: dit hebben we toch afgesproken? als de Wijze beschouwend vaststelt dat die regels toch echt anders bedoeld kunnen zijn en enkele scherpe vragen stelt die alles overhoop lijken te halen. Terwijl dit toch echt alleen maar vragen waren. Bij hem moet je niet aankomen met een emotioneel dramaverhaal van de Romanticus, daar kan hij echt niets mee. En oh wat ergert die Romanticus zich op haar beurt aan de snelle Winnaar die met gepoetste schoenen uitlegt hoe hij via een truc en die bekende relatie een succesje heeft bereikt, en ook nog even meelevend in gaat op de emotionele status van de Romanticus en scherp de juiste oplossing geeft. Sta me niet in de weg, zal de Winnaar tegen de helper zeggen, die het feestje van de Winnaar verkoopt en sociaal sterk acterend de hoofdrol weet te krijgen.  Die Helper heeft grote moeite met de droge opmerking van de Perfectionist dat de kerstboom dit jaar kleiner is dan vorig jaar, wat ook echt zo is, terwijl die voor de gezelligheid zo mooi opgetuigd was. Die Perfectionist krijgt maar geen hoogte van de Bemiddelaar. Wat vind je nou eigenlijk?

3.3         Enneatypische reacties op dit boek

Enneatypische reacties zijn voorspelbare reacties. Elk Enneatype reageert bijvoorbeeld anders op dit boek. Als een boek goed geschreven is dan speelt het in op de verschillende eisen die worden gesteld. Feitelijk zou elke marketing strategie hier gebruik van kunnen maken. Maar tegelijk laat het de onmogelijkheid zien om een eenheidsworst aan te bieden die voor iedereen even goed aanslaat. Elk boek werkt voor het ene type meer dan voor het andere. Net zoals hetzelfde advies of dezelfde leefregel voor de ene persoon goed en voor de andere niet goed is. Alleen als we iemand goed kennen is een goed advies te geven. Positief geformuleerd kan gesteld worden dat het altijd wel voor iemand goed is en tegelijk voor iemand anders niet! De manier waarop u als lezer naar dit boek kijkt kan reeds veel informatie opleveren. Laten we daarom de types eens een voor een langslopen.

De een (Perfectionist)

De perfectionist zal in eerste instantie zeer kritisch tegenover dit boek staan, en kijken of er direct al gaten in te schieten zijn. De een kan door storende fouten interesse verliezen of een negatief oordeel vellen. Een claim die uit de lucht valt is een brug te ver. Verwijzingen, structuur en goede onderbouwingen vallen goed bij de perfectionist. Als de een de schoonheid van het systeem herkent dan ontstaat echte interesse.

De twee (Helper)

De helper zal de op het eerste gezicht niet direct toepasbare theoretische delen voor lief nemen. De typologie blijft tot de verbeelding spreken. Makkelijke overzichten en kennis die goed te delen is heeft de voorkeur. Een rode draad die niet per se een beroep doet op de verdiepingsstof helpt de helper hierin.

De drie (Winnaar)

De winnaar is nieuwsgierig of er iets in dit boek staat waar ze iets aan hebben. Het totaal zal eens vluchtig doorgenomen worden, en de inhoudsopgave en conclusies worden gelezen. Het zichzelf herkennen in een Enneatype valt de drie soms zwaar. Dit kan de interesse wekken. Maar als aanknopingspunten ontbreken dan zal de winnaar stellen de inhoud te kennen en zijn oordeel ventileren.

De vier ( Romanticus)

De meer geestelijke onderwerpen in dit boek zijn uitermate uitnodigend voor de vier. De romanticus kan zich storen aan onderdelen die het geheel erg deterministisch maken of die hem wijzen op de eigen rol en verantwoordelijkheden, en wil niet in een hokje van een Enneatype passen. Als er ruimte blijkt te zijn voor de eigen speciale positie, of als het materiaal helpt deze te verwerven dan zal de romanticus zich laten verleiden.

De vijf (Wijze)

De wijze zal beginnen met lezen van het eerste hoofdstuk en doorloopt het boek van voor naar achteren. Als bronnen niet vermeld zijn of als diverse onderdelen niet via de standaard wetenschap benaderd zijn dan kan de wijze geneigd zijn kritische vragen te stellen over de onderbouwing. Veel vijven haken al bij voorbaat af als blijkt dat het boek van doen heeft met zelfonderzoek en emoties. Maar als het boek aansluit bij eigen ervaringen dan kan de wijze wellicht onder voorbehoud meegaan met de strekking.

De zes (Loyalist)

De loyalist toetst de kwaliteit van het materiaal, zal weten of de uitgever betrouwbare boeken oplevert en heeft de neiging om te kijken of er autoriteiten zijn die de inhoud bevestigen. Als die ontbreken dan moet de inhoud erg aansluiten om aan te slaan. Soms zal de loyalist aan het twijfelen slaan en terug willen vallen op bekende systemen. De loyalist zal het boek niet snel aanprijzen als het buiten de ‘Main Stream’ valt.

De zeven (Charmeur)

De charmeur zal het lezen, of in elk geval doornemen en kijken wat hij herkent. Soms is de kaft reeds voldoende om er uitgebreid over mee te kunnen praten. Kaders met optionele verdiepingsstof en kleinere hoofdstukken die los gelezen of overgeslagen kunnen worden werken goed. Alleen als een specifieke persoonlijke snaar wordt geraakt duikt de charmeur er dieper in.

De acht (Baas)

De baas vindt delen van het boek wellicht zweverig, en is geneigd om een concrete lijn vast te houden. Als er te veel een beroep wordt gedaan op verbeelding en conclusies uitblijven dan bestaat de kans op afhaken. Een strak doorberedeneerd verhaal heeft dus de voorkeur. Maar als er een positieve ervaring is met het materiaal dan is de baas erg geïnteresseerd.

De negen (Bemiddelaar)

Het onderwerp Enneagram is in de basis erg interessant voor de Bemiddelaar. De bemiddelaar kan verdwalen in meer theoretische delen en zoekt de fijnere menselijke kant van het geheel op. Als die onvoldoende aan bod komt dan wordt het boek niet snel gelezen. Het zal een opgaaf zijn de structuur in het boek te doorgronden, want de bemiddelaar zal zomaar in het midden kunnen starten met lezen.

3.4         Toepassing van het populaire model

Op zichzelf kunnen de beschrijvingen van de Enneatypes al zinvol zijn om meer zicht op onszelf te krijgen. Wat allereerst belangrijk is om in te zien is dat er géén kampioen is onder de types. Ze zijn allen gelijkwaardig. Afhankelijk van de context heeft elk type een eigen positieve en negatieve inzetbaarheid. Het onderkennen van dit feit alleen werkt reeds bevrijdend. Wel kunnen we eenvoudig constateren dat afhankelijk van beroepsgroep, cultuur en land bepaalde kwaliteiten meer worden gewaardeerd dan andere. De types Baas en Winnaar zijn bijvoorbeeld erg gewaardeerd in de Verenigde Staten. De Romanticus doet het erg goed in Frankrijk. Alle types hebben zo hun eigenaardigheden, typische lichaamsbouw en vaak voorkomende ziektebeelden. Dit kan een boek op zichzelf vullen. Zo hebben de stevige Bazen net als de soms met de knieën tobbende Helpers niet alleen overwicht maar ook vaak overgéwicht. De slanke Winnaars lopen vaak de rest en tegelijk zichzelf voorbij, en vertonen vaker dan gemiddeld hyperactiviteit. Romantici zijn extra gevoelig voor depressies. De vaak op de tenen lopende Bemiddelaars vertonen soms ADD.

De interactie tussen de types op het werk of in een relatie is voorspelbaar en daarom behulpzaam bij conflicten of uitdagingen. Met wat kennis van de typologie en de bijbehorende interactie is het bijna lachwekkend maar tegelijk ook tragisch om te zien hoe voorspelbaar de samenwerking verloopt tussen de types. Het is dan ook leuk en nuttig om familieleden, kennissen en collega’s in het typemodel te plaatsen. Maar van grotere waarde is het feit dat de typologie een spiegel vormt, de mens kijkt maar zelden echt in de spiegel. We zijn doorgaans zo geïdentificeerd met ons zelfmedelijden of allerlei gedragingen van anderen dat we nauwelijks een goed zicht hebben op ons eigen karakter. Het moeilijkst daarbij is het aanvaarden van onze negatieve trekjes. De elementen die we niet herkennen laten we eenvoudig links liggen. Het is een stuk eenvoudiger het Enneagram te bagatelliseren of zelfs te diskwalificeren dan echt te onderzoeken wie we zelf zijn.

3.5         Lapis Philosophorum: De Enneasteen

We hebben het populaire Enneagram  nu voldoende besproken. Het complete Enneagram heeft nog een stip in het midden, en de circel is eigenlijk een driehoek. Beide elementen komen we nog uitgebreid tegen. Maar dit Enneagram  is maar een deel van het echte symbool. Om maar met de deur in huis te vallen: het Enneagram blijkt slechts een platte afgeleide te zijn van een drie-dimensionale kristalstructuur. En dit is werkelijk de Steen der Wijzen, een ster van Bethlehem! De Steen der Wijzen heet in het latijn Lapis Philosophorum. In dit boek hebben we deze steen de Enneasteen gedoopt. De bijbehorende kennis die ze uitdrukt is de filosofie van de Enneasteen. De Enneasteen bestaat fysiek. Ze is een regelmatige Octaëder en heeft zes punten en acht vlakken. De Octaëder behoort tot het kubische stelsel. Deze vorm komt gewoon voor in de natuur. Onderstaande foto 3.5a geeft een voorbeeld van een Octaëder van het mineraal Fluoriet. De steen bestaat uit een piramide met daaronder een omgekeerde piramide.

                        Figuur 3.5.a: De Enneasteen Lapis Philosophorum (JG)

Grafisch ziet de Enneasteen er uit als in figuur 3.5.b. Hierin is het patroon van het Enneagram makkelijk te herkennen. Stapsgewijs zullen we in het boek ontdekken wat de betekenis van deze figuur is.

-> Naar het volgende hoofdstuk: https://lapisphilosophorum.home.blog/4-een-vol-kopje-kun-je-niet-vullen/