14 De Enneasteen, een astronomisch symbool

Deel 7

“Vader vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen.”

Lucas 23 vers 34

De Enneasteen als symbool is de uitdrukking van het gehele scheppingsproces. Ze is dus ook intens verbonden met de hemellichamen om ons heen. De stand van de ons omringende sterren en planeten beïnvloedt de complexe processen op Aarde en ons leven. We kennen de jaarlijkse beweging van de Aarde om de Zon, die zich uit in de seizoenen op Aarde en veroorzaakt wordt door de scheve positie van de aardas. Verder kennen we de omwentelingen van de Aarde om diezelfde as elke 24 uur die onze dagen en nachten opleveren. De positie van de Maan veroorzaakt eb en vloed, de klokslag van de oceanen. Elke dag, en elk uur verandert de positie van een specifiek punt op de Aarde ten opzichte van de Zon, de Maan, de sterren en de planeten. Om de reikwijdte van de betekenissen van de Enneasteen te doorgronden onderzoeken we de relatie tussen de Enneasteen en astrologie.

We nemen eerst de basiskenmerken van de astronomie en astrologie door. Vervolgens ontdekken we een verassende relatie tussen de Enneatypes en de stand van de Zon en de Maan. Tot slot leggen we feilloos de relatie tussen de ons omringende hemellichamen en de Enneasteen. Hierbij komen de vier elementen en oude religieuze symboliek ons te hulp. Het resultaat is verbluffend.

14.1         De intellectuele Zodiac

De Aarde en de planeten bewegen in ongeveer een gelijk vlak om de Zon, als een soort schijf. Zo is er ook een schijf met de aarde als middelpunt. Er zijn vier posities op die schijf die een herkenningspunt vormen, en die gekoppeld zijn aan de stand van de aardas. Als de dag en de nacht overal op Aarde even lang duurt dan hebben we het over het voorjaarspunt en het najaarspunt. Daarnaast onderkennen we de zonnestilstand. Dat zijn de momenten waarop de dagen het langst of juist het kortst zijn.  

De schijf is onderverdeeld in twaalf gelijke stukken van 30 graden, startende op het voorjaarspunt 23 maart. Deze start hangt samen met de betekenis van september, oktober, november en december, die zeven, acht, negen en tien betekenen.  Hierdoor zijn januari en februari elf en twaalf, met dus de maand februari die gebruikt wordt voor het schrikkeljaar terecht als laatste. De stukken vormen een serie van twaalf tekens van de dierenriem met elk een specifieke betekenis. In Europa start men met Ram. In het oude Egypte startte men bij Leeuw, de start van het scheppen van de fysieke wereld. De twaalf tekens worden in een jaar doorlopen en worden ook wel huizen genoemd. De jaarcyclus levert bij onze geboorte een specifiek sterrenbeeld op. Deze toepassing wordt in de astrologie de intellectuele Zodiac genoemd. De draaiing van de Aarde om zijn as zorgt ervoor dat elke dag alle tekens langs komen. Zo hebben we een cyclus van een dag binnen een jaar. Als we geboren worden (of, volgens een andere zienswijze, wanneer onze ziel zich met ons lichaam verbindt) dan staat er aan de horizon in het oosten een teken, de ascendant, en in het westen een ander teken, de descendant. Deze vullen de huizen en vormen een specifiek geboorte sterrenbeeld. De invloed daarvan op ons leven is ons overgeleverd vanuit het oude Babylon en Egypte.

14.2         De natuurlijke Zodiac

Er zijn vele sterrebeelden. Dit zijn groepen sterren die helder genoeg zijn om vanaf de Aarde gezien te kunnen worden. De groepen hebben een specifieke naam. Sterren volgen vanaf de Aarde gezien een specifieke baan aan de hemel. Ze draaien om de noordelijke hemelpool heen. Op onze breedtegraad volgen de sterren elke dag weer specifieke banen parallel aan de hemel-equator. De klimming en declinatie van sterren lijkt in eerste instantie constant, maar dat is niet zo.

Figuur 14.2a: Precessie (NASA)

De positie van de sterrebeelden verandert heel traag met een snelheid van één graad per 72 jaar. Dit komt door een langzame beweging (precessie) van de stand van de aardas, zoals in figuur 14.2a weergegeven. Eén totale cyclus duurt 25.920 jaar. De positie van de hemelpool komt nu redelijk overeen met de poolster, maar deze ligt over 14000 jaar bij de ster Wega. Twaalf sterrebeelden hebben de zelfde namen als de intellectuele Zodiac. Ze vormen een band aan de hemel. Het sterrebeeld dat op 23 maart op komt verschuift met de precessiecyclus van de sterren. Elk teken duurt ongeveer 2160 jaar. Tijdperken kunnen zo gekoppeld worden aan een natuurlijk Zodiac teken.

Astrologie wordt meestal niet in verband gebracht met de Bijbel, maar de Bijbel spreekt vaak over de hemellichamen. Bijvoorbeeld in 2 Koningen 23:5. Naast de twaalf tekens zijn er nog veel andere sterrebeelden die in de Bijbel genoemd worden (Job 9:9), zoals de Grote Beer, de Pleiaden (Zevengesternte) en Orion. Zo’n 2100 jaar voor Christus brak het tijdperk Ram aan. In het oude Egypte was de Ram het symbool van Amon. Noemenswaardig is hier dat wetenschappers veronderstellen dat rond die tijd aardsvader Abraham uit Ur leefde. Een bekend verhaal rond Abraham is dat hij in plaats van zijn zoon een bok aan God offerde. Rond het jaar nul vond de overgang plaats van Ram naar Vissen. Rond deze tijd werd Jezus Christus geboren, die verrassend genoeg ook wel het geofferde Lam wordt genoemd. Zijn volgelingen worden eropuit gestuurd om vissers van mensen te worden. Christenen gebruiken later de vis als symbool.

We schuiven momenteel van het sterrenbeeld Vissen naar Waterman. Omdat de natuurlijke sterrenbeelden niet even groot zijn is niet exact te bepalen wanneer de overgang plaatsvindt. Onderstaande figuur geeft dit weer.

Figuur 14.2b: Baan van de natuurlijke Zodiac, in jaartallen

De theosofe H.P.Blavastsky heeft de aartsvaders uit het Oude Testament in verband gebracht met de Zodiac (De Geheime Leer[4] pag. 539). Elke aardsvader staat voor, of heeft als teken, een sterrenbeeld. Zij noemt de volgende relaties:

“De mensch of de Waterman is in de sfeer van Ruben, die “onstandvastig als Water” (volgens de Vulgata “snelvlietend als Water”) genoemd wordt;

de Tweelingen in die van Simeon en Levi om hun krachtige broederschap;

de Leeuw in die van Judea, “de krachtige leeuw” van zijn stam, het “leeuwenwelp”;

de Visschen in Zebulon, die “aan de haven der zeeën zal wonen”;

de stier in Issa(s)char*, wijl hij een “nederliggende, sterk gebeende ezel” is, enz. en daarom met den stal in verband staat;

de Maagd-Schorpioen in Dan, die beschreven wordt als “een slang, een adder nevens het pad, bijtende”, enz.;

de Steenbok in Naftali, welke “een losgelaten hinde (ene hert) is; de Kreeft in Benjamin, want deze is “verscheurend”,

de Weegschaal is Aser, wiens “brood vet zal zijn”; 

de Boogschutter in Jozef, omdat zijn “boog in stevigheid gebleven is”.

Ten slotte hebben wij voor het twaalfde teken, de maagd, losgemaakt van den Schorpioen, Dina, de eenige dochter van Jacob.”

(*=noot JG: denk ook aan Istar of Isis met de stierenkop)

Dit vermoeden van een verwijzing naar de Zodiac bestaat ook rond de plaatselijke Egyptische cultus van de Heilige Apis Stier. Deze cultus bestond gedurende meer dan 1500 jaar rond Memphis. Als de Heilige Stier stierf dan werd er een processie naar Sakkara gehouden om de stier daar bij te zetten. De processie had voorop een Hogepriester met een uitdossing van pantervellen (Leeuw). In de processie werd het lijk van de stier gedragen, gemummificeerd en met goud bedekt (volgens het Beknopt Bijbels Woordenboek, H. Bakels[45], is dit het Gouden Kalf van Exodus). Twee meisjes die tweeling waren en die nog maagd waren begeleidden de stier. De Stier, de Tweeling, de Leeuw en Maagd vormen zoals eerder besproken een deel van de keten van de Zodiac. Ongetwijfeld had het Zodiac teken Kreeft, destijds Scarabee, ook in een of andere vorm een rol in de processie. De Scarabee is een kever die schijnbaar uit het niets uit een mestbal tevoorschijn komt en staat daarom voor cyclische vernieuwing en wedergeboorte.

De posities van de planeten en de sterrenbeelden vormen een energiepatroon en hebben naar verluid invloed op de mens [44]. Hierbij is de trage natuurlijke Zodiac meer gekoppeld aan de evolutie van de schepping en dus de mens en onze cultuur, en de intellectuele of korte Zodiac met ons persoonlijke innerlijke leven. Uit de combinatie van de stand van de planeten en de sterrenbeelden worden pogingen gedaan om uitspraken te doen over ons leven (horoscoop). Dit gebeurt aan de hand van de posities tijdens de geboorte en aan de hand van de actuele posities. De grote uitdaging is hier de nauwkeurigheid van de geboortetijd en plaats (of moeten we de conceptie nemen?), alsmede de exacte betekenis van de verschillende posities. Helaas is de betekenis van de Zodiac verbasterd overgeleverd, en zijn er fouten in geslopen die moeilijk te herstellen zijn omdat de oorspronkelijke opzet niet geheel overgeleverd is. In deze tijd wordt in tijdschiften en kranten de nadruk gelegd op het voorspellen van de waarneembare wereld. Maar de oorspronkelijke astrologie beschrijft vooral de manier waarop de mechanische energiepatronen van de hemellichamen ingrijpen op de psyche.

14.3         Maanfase psychologie: doorbraak in de astrologie?!

De Maan, het dichtstbijzijnde hemellichaam, heeft een grote invloed op het leven op Aarde. In het boek “Maanphase-psychologie” van Dr Ir J. van Slooten (1950)[19] is beschreven hoe de karaktertrekken van mensen gekoppeld zijn aan verschillende fases van de Maan op de geboortedag. Deze karaktertypologie blijkt overeen te komen met de Enneatypes. Zo kunnen we dus meer te weten komen over de kennis die in de Enneasteen is vastgelegd. Van Slooten heeft de Maanfases in 360verdeeld. Daarbinnen heeft hij vier hoofdstadia benoemd: nieuwe Maan, eerste kwartier, volle Maan, laatste kwartier. Per hoofdstadium benoemt hij vervolgens drie tussenliggende stadia. Zo komt van Sloten tot twaalf typologieën die hij heeft getoetst tegen groepen mensen. De twaalf leiden tot drie hoofdgroepen:

1) Individualistisch, streven naar meer licht (toenemende Maan, 350 – 100)

2) Maatschappelijk, bewegen in de samenleving (volle Maan, 110 – 220)

3) Beherend, touwtjes in handen (afnemende Maan, 230 – 340)

Vervolgens combineert hij de invloed van de Zon, die de invloed van de Maan op eigen wijze versterkt of verzwakt. De combinatie ontstaat doordat de astronomische lengte van de Zon van de Maanfase wordt afgetrokken. Dit is de differentie. Vanuit deze differentie benoemt hij ook drie hoofdgroepen:

a) Traditioneel, gewoonte en dogma (d=300 – 50)

b) Critisch, toetsen, speuren, onderscheiden (d=60 – 170)

c) Vernieuwend, plannen, dwars (d=180 – 290)

Volgens Dr Ir. van Slooten drukt de maanfase een potentie uit, en de differentie iets statisch ofwel de essentie. In figuur 14.13a zijn originele afbeeldingen weergegeven afkomstig uit het boek van van Slooten. Links is de maanfase te zien, rechts de differentie.

Figuur 14.3a: Maanfase (links) en differentie (rechts) (van Slooten, 1950)

De negen resulterende types worden uitgebreid beschreven en getoetst tegen (inter)nationaal bekende personen. Zijn boek noemt 600 bekenden met naam, geboortedata en locatie, van Adolf Hitler tot Alfred Nobel en daarnaast heeft hij vele onbekenden getoetst. De aantallen zijn echter wat te mager om statistisch bewijs te leveren. We kunnen de types van de Maanfasepsychologie aan de hand van de beschrijvingen (waarvan een vereenvoudiging te zien is in de figuur) tegen de Enneatypes aanhouden. We verkrijgen dan de volgende tabel:

Tradition.CritischVernieuwendIndividual.Maatschap.Beherend 
    7
    1
    3
    4
    2
    9
    8
    5
    6

             Tabel 14.3: Maanfasepsychologie en Enneatype (JG)

Frappant is dat deze types na ruwe matching met de Enneatypes een volgorde opleveren die bekend voor komt: 7-1-3-4-2-9-8-5-6. Na weglaten van de impulsen verkrijgen we 1-4-2-8-5-7. Dit zijn exact de binnenlijnen van het Enneagram. De impulsen 3-6-9 blijken gekoppeld aan vernieuwing en zijn goed geplaatst in de reeks:

3) op de overgang individueel-maatschappelijk (‘Sleuteldrager’)

6) op de overgang beherend-individueel (‘Profeet’)

9) op de overgang maatschappelijk-beherend (‘Spiritualist’)

Als we de volgorde van de Maanfase psychologie inclusief de impulsen weergeven als een baan in de Enneasteen dan komt er een figuur uit die net als het Enneagram weg blijft bij het gat tussen de 4) (‘Arbiter’) en de 5) (‘Ridder’) waar Water en Vuur samen komen. Er is maximaal Maanlicht rond de punten 4)-2), met volle Maan bij 2). Er is minimaal Maanlicht rond de punten 7)-1) met nieuwe Maan bij 1). Er blijkt een vertraging te zijn in verschil in maanlicht: de verandering van nieuwe naar volle Maan ligt dicht bij elkaar, van volle Maan naar nieuwe Maan vergt een langere weg. De differentie is een complex geheel van Zon en Maan, en laat de invloed van de andere planeten buiten beschouwing. Verdere interpretatie van de differentie laten we achterwege. Wel wordt in elk geval duidelijk bevestigd dat de Maanphase psychologie en de Enneasteen met elkaar kloppen. De Enneatypes hangen samen met de Zon en de Maan. Dit is dan wel onder de aanname dat de bevindingen van van Sloten authentiek zijn en niet overgenomen van iemand met kennis van het Enneagram en de Enneatypes. Dit is echter onwaarschijnlijk gezien de publicatiedatum 1950. Het boek van Ouspesky “Op zoek naar het Wonderbaarlijke”[24] met het Enneagram was er toen al, maar dat boek bevat geen Enneatypes. De authenticiteit wordt door zijn onderbouwing in elk geval sterk gesuggereerd. Het bestuderen van de Maan en de Zon geeft dus baanbrekend veel informatie!

# ‎14‑1 De Enneatypes hangen samen met de stand van de Maan en de Zon bij de geboorte.

Figuur 14.3b: Baan van de Maanfasepsychologie in de Enneasteen (JG)
Zoeklicht op recente ontdekkingen over de invloed van hemellichamen De astrologie staat voor serieuze mensen over het algemeen in kwaad daglicht. Dit is terecht, omdat de horoscoop die we in de kranten vinden vereenzelvigd wordt met dé astrologie en deze meestal niet klopt door een hoop hocus pocus, door de niet controleerbaarheid ervan en door het gebrek aan kundigheid. De toepasbaarheid van astrologie is, ook indien serieus beoefend, toch nog lastig te bewijzen omdat een persoonlijke horoscoop uniek is en het aantal mensen met een voldoende dicht bij elkaar liggende horoscoop te gering is om statistisch relevant te zijn. Het geheel is ook vrij complex, want alle standen van de planeten beïnvloeden naar verluid elkaar. We moeten de achterliggende kennis echter niet zonder meer onderschatten. De moderne wetenschap heeft wel degelijk positieve resultaten verkregen bij onderzoek naar aan astrologie verwante onderwerpen. De “Encyclopedie van het Occultisme en Parapsychologie” [10] noemt er enkelen. Zo is er onderzoek gedaan door Michel Gauquelin, een statisticus die wilde aantonen dat enkele Franse astrologen de plank mis sloegen, maar tot zijn verbazing ontdekte dat er een sterk verband bestaat tussen gekozen beroepen en standen van planeten. Saturnus was van belang voor natuurkundigen, Mars voor militairen en atleten en Jupiter voor acteurs. In een ander hoofdstuk beschrijven we via de Enneasteen de koppeling van de planeten en de Enneatypes, en blijkt dat Saturnus en de Perfectionist (1) gekoppeld zijn, Mars en de Avonturier (7), en Jupiter en de Romanticus (4). Om uit te sluiten dat het een Franse toevalligheid betrof is het onderzoek herhaald in vier andere landen met duizenden deelnemers, met het zelfde resultaat. Biologen van de Northwestern University in de VS hebben onderzoek gedaan naar de samenhang tussen het sluiten en openen van tweekleppige schaaldieren, de Maanstand en eb en vloed. Ze ontdekten dat bij weghalen van de fysieke kenmerken van eb en vloed de dieren nog steeds volgens het ritme van de Maan openden en sloten.  Maar het bekendst is de invloed van zonnevlekken op radioverkeer. Bij het berekenen van de reikwijdte van radiostralen moet men rekening houden met de dikte van de ionosfeer, die toe- en afneemt in een cyclus van elf-twaalf jaar en samenhangt met de stand van de planeten. Dit corrigeert misschien niet direct de fouten in de huidige astrologie maar toont in ieder geval aan dat er invloed wordt uitgeoefend door hemellichamen op het leven op Aarde. We zijn dan ook niet op zoek naar verdediging van de hedendaagse astrologie maar naar de relevantie van het onderwerp planeten en oude overgeleverde kennis in relatie tot de Enneasteen.


 

Zoeklicht op de Maan in Europese folklore Oude middeleeuwse gravures geven ons veel informatie over hoe de mensen in Europa over de volle Maan dachten. De volle Maan werd in Europa met ellende en toverij geassocieerd. Het was het juiste tijdstip voor het planten van magische planten. Tovenaars kwamen bijeen om hun dranken te brouwen. De volle Maan zou de fysieke metamorfose van allerlei schepsels veroorzaken. De stralen zouden krankzinnigheid veroorzaken en mensen in weerwolven veranderden. De Maan zou qua geslacht vrouwelijk zijn. Ze zou van geometrie houden en koud, nat en flegmatisch zijn. We zien hier dus een koppeling tussen structuur, vrouw, vocht en volle Maan. Vrouwen waren vanwege het vele vocht in hun lichaam extra kwetsbaar voor de negatieve invloed van de Maan. Men kende de sterke samenhang tussen de volle Maan en de start en duur van de menstruatiecyclus. De Maanphase psychologie plaatst de volle Maan rond 4-3-2 in de Enneasteen. Deze positie blijkt te kloppen met de kenmerken van deze punten. We hebben eerder het aspect nat op2) geplaatst, en in de Tetractys zien we op 2) de vrouw staan. Het is het punt van de structuur (blauwdruk). Punt 2) behoort bij spreken en de keelchackra. Alchemisten plaatsten er het metaal zilver. We herkennen dit in het spreekwoord “Spreken is zilver, en zwijgen is goud”. De relatie met ellende en tovenaars past bij punt 4). Artemis, de Griekse godin op punt 3), heeft als symbool de maan.
Figuur 14.3a: Onze Maan, dichtbij en groot

14.4         Plaatsing van de Zodiac in de Enneasteen

Uit de oudheid zijn een tweetal sleutels overgeleverd die ons helpen om de twaalf sterrenbeelden van de Zodiac in de Enneasteen te plaatsen. De eerste is de vaste volgorde van de twaalf tekens, en de tweede de koppeling van de sterrebeelden aan één van de elementen Vuur, Water, Aarde en Lucht. Deze koppeling is als volgt:

Watertekens: kreeft, schorpioen en vissen.

Vuurtekens: ram, leeuw en boogschutter.

Luchttekens: tweeling, weegschaal en Waterman.

Aardetekens: stier, maagd en steenbok.

Als extra middelen om de koppeling tussen Zodiac en Enneasteen te toetsen hebben wij de wet van Drie, de wet van Zeven en de relatie tussen de elementen en de externe volgorde in de Enneasteen. Als we de volgorde van de wet van zeven doorlopen dan komen we tot het volgende overzicht:

TekenZodiacWv7Element
Ram17-1Vuur
Stier21-4Aarde
Tweeling31-4Lucht
Kreeft44-2Water
Leeuw54-2Vuur
Maagd62-8Aarde
Weegschaal72-8Lucht
Schorpioen88-5Water
Boogschutter98-5Vuur
Steenbok105-7Aarde
Waterman115-7Lucht
Vissen127-1Water

             Tabel 14.4: Vertaling van Zodiac naar Enneasteen

De volgorde van de Zodiac loopt steeds van Lucht naar Water naar Vuur naar Aarde. Die volgorde komt overeen met de externe volgorde uit paragraaf 11.1. Figuur 14.4a geeft de Zodiac als een band van de melkweg weer in de Enneasteen langs de interne volgorde 1-4-2-8-5-7.

Figuur 14.4a: Plaatsing van de Zodiac in de Enneasteen (JG)

De Zodiac gaat over de subtielere innerlijke kenmerken van de mens, in tegenstelling tot de meer Aardse Enneatypes die het Ego beschrijven. In de astrologie lopen beide vaak door elkaar heen. Ook de aardse kenmerken zijn bij de sterrenbeelden te vinden. Onderstaande afbeelding brengt de Zodiac in verband met de Enneatypes.

Figuur 14.4b: Zodiac, kosmische elementen, Enneatypes en de Tetractys (JG)

We zien op de eerste regel de impulsen Lucht, Water en Vuur. Hieruit komen op de tweede regel twee uitingen voort: introvert en extravert. Op de derde regel zien we steeds de drie bijbehorende Enneatypes. Ze zijn gekleurd volgens de stappen van de Wet van Zeven. Als we starten bij de centrale Bemiddelaar dan zien we rechts de reeks 8-5-6-7 en links de reeks 1-4-3-2. Hierin is de symmetrie van het Enneagram te herkennen. Op de vierde regel zien we steeds vier Zodiac tekens met de kleuren van de vier elementen Lucht, Water, Vuur en Aarde. Alles tezamen is weergegeven als complete Tetractys. Het lijkt overigens alsof de Tetractys van Aarde mist. Maar Aarde is vertegenwoordigd via de resulterende mens. We vergelijken enkele Enneatypes (zie ook hoofdstuk 3.1/bijlage 4) met de aanliggende Zodiac tekens volgens Arroyo[44]:

Perfectionist

Toorn, vlijt, volmaaktheid, ergernis, beheerste reactie, jaloezie. Ik heb gelijk.

Ram

Vrijmaking van energie die op slechts een doel wordt gericht. Nieuwe ervaring. Koppige drang tot handelen. Zelfbevestiging.

Stier

Diep besef van de waarde der dingen voor zover verbonden met zintuigelijke waarneming. Bezitsdrang, vasthoudendheid, standvastigheid.

De Perfectionist past prima tussen beiden. Ook de Helper vergelijken we:

Helper (Vuur)

Vrijheid, trots, ambitie, privilege, helpen, behoeftigheid, verleiding. Ik help.

Maagd

Spontane hulpvaardigheid, nederigheid en behoefte om te dienen. Perfectionisme, analyse, oog voor de details.

Leeuw

Een niet aflatende stroom warme trouwhartigheid en bezielde uitstraling. Trots en behoefte aan erkenning; gevoel voor dramatisch vertoon.

Ook nu past de Helper ertussen. Tot slot vergelijken we de Baas met de Schorpioen en de Weegschaal:

Baas

Mededogen, schaamteloosheid, sterk, rechtvaardigheid, bezitsdrang. Ik ben sterk.

Schorpioen

Doordringingsvermogen door intense emotionele kracht. Obsederende verlangens, diepte, beheerste hartstocht, geslotenheid.

Weegschaal

Verzoening van polariteiten ten behoeve van innerlijke vervulling. Evenwicht, onpartijdigheid, takt.

De parallellen blijken voor alle sterrenbeelden te kloppen. Illustratief is ook de vaak genoemde eigenschap kristallisatie die aan Steenbok gekoppeld wordt, dé eigenschap van het proces van 5) via 6) naar 7). We kunnen een heldere en belangwekkende conclusie trekken:

# ‎14‑2 De Enneatypes houden direct verband met de Zodiac tekens uit de astrologie. De Zodiac vult de ‘gaten’ tussen de Enneatypes op. De consequentie is dat we Enneatype en Sterrenbeeld in samenhang kunnen bekijken.

In figuur 14.4b zijn tekens bij de Enneatypes geplaatst die we nog niet hebben behandeld. Dit zijn de tekens van de planeten. Deze worden vanaf paragraaf 14.6 toegelicht. We hebben dus een overzicht van de samenhang tussen grovere invloeden van de planeten (Enneatypes/ego) en fijnere invloed van de sterren (Zodiac/roeping). Gevolg hiervan is dat er rond de Enneasteen niet negen maar negen maal twaalf is 108 “typen” te onderscheiden zijn. Dit getal komt terug ook in de Hindoeïstische veda’s. De geheime leer van de Oepanishad kent 108 leergedichten. Op een geheel eigen wijze heeft de Vierde Weg kenner Rob de Best eerder verbanden weten te leggen tussen de Zodiac en het vlakke Enneagram.

14.5         De Davidster en de Theosofische vertaling naar de Zodiac

Er bestaat ook een mathematische vertaalmethode tussen de Enneasteen en de twaalf dierenriemtekens. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de kubus. De manier waarop dit verloopt is eerder beschreven in een boek uit 1975 van Leendert Thijssen[7], een Theosoof die zich heeft gebaseerd op de boeken van de grondlegger van de Theosofie, de occultiste H.P. Blavatsky. Helaas heeft hij geen kennis gehad van de Steen der Wijzen zoals wij die nu hebben gereconstrueerd. De vertaling zelf is een hele toer, hoewel er geen moeilijkere bewerkingen worden gedaan dan optellen en aftrekken. Maar het is wel aardig om de methode globaal te laten zien omdat het illustreert dat er vele wegen zijn naar Rome.

Het proces start met het opdelen van de kubus in een tweetal Tetraëders, die dus op de punten de vier elementen hebben. Er is geen reden gegeven waarom de kubus in een tweetal Tetraëders wordt opgedeeld, maar we kunnen wel eenvoudig vaststellen dat ze het dalende en stijgende octaaf lijken voor te stellen via vergelijk met de positie van de impulsen. Een Tetraëder is de eenvoudigste driedimensionale figuur. De resulterende kristalvorm is even fraai als de Enneasteen, en heeft als schaduw de Ster van David, ofwel het Zegel van Salomo. De bewerking laat dus een transformatie zien van Enneasteen naar Davidster. De driedimensionale figuur is het eenvoudigst voor te stellen als we de ene Tetraëder laten ontspringen in hoog Water en de andere in de achterliggende Aarde. De rechter figuur (14.5a) is het dalende octaaf.

Figuur 14.5a: Theosofische vertaling op basis van L. Thijssen (JG)

De Tetraëders worden vervolgens uit elkaar gevouwen, wat een tweetal platte figuren oplevert, elk bestaande uit vier driehoeken die de vier vlakken van de Tetraëder vormen. Elk van deze totaal acht driehoeken heeft op de punten een combinatie van drie van de vier elementen staan.

14.5b: Uitvouwing van de Tetraëders in de Enneasteen (JG)

14.5b: Uitvouwing van de Tetraëders in de Enneasteen (JG)

De verdere afleiding van Thijssen verloopt vervolgens via het opdelen van de vier elementen in de zes oorspronkelijke aspecten, waarna via optellen en aftrekken twaalf combinaties zijn gemaakt: de Zodiac.

Zoeklicht op het hemelse Jeruzalem Via de Zodiac hebben we naast het getal 3, 4, 7 en 9 ook het getal 12 met de Steen der Wijzen weten te verbinden. Daarom is het aardig om eens te kijken naar een beschrijving van het hemelse Jeruzalem. Deze staat in het laatste boek van de Bijbel (Openbaringen 21:9-23) als onderdeel van een tekst over een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Jeruzalem vertoont net als de ark uit het Gilgamesj epos (zie 9.5) veel kenmerken van de Steen der Wijzen. Onderstaand citaat is uit de nieuwe Bijbelvertaling. We weten via de vier Egyptische Horuszonen dat de windrichtingen verbonden zijn met de vier elementen. En we hebben inmiddels ontdekt dat de grondvorm van de Steen der Wijzen een kubus is met gelijke hoogte, breedte en lengte. Het getal 9 valt niet direct op, maar komt terug via de Pythagorese optelling van het getal 144: 1+4+4=9. “Een van de zeven engelen met de offerschalen die gevuld waren met de laatste zeven plagen kwam op me af en zei: ‘Ik wil je de bruid laten zien, de vrouw van het lam. Ik raakte in vervoering, en hij nam mij mee naar een heel hoge berg en liet me de heilige stad Jeruzalem zien, die uit de hemel neerdaalde, bij God vandaan. De stad schitterde door Gods luister, met een schittering als van een edelsteen, als een kristalheldere jaspis. Ze had een grote, hoge muur met twaalf poorten en bij elke poort stond een engel. Op de poorten waren namen geschreven: de namen van de twaalf stammen van Israëls zonen. Vanuit het oosten gezien waren er drie poorten, vanuit het noorden drie, vanuit het zuiden drie en vanuit het westen drie. De stadsmuur had twaalf grondstenen, met daarop de namen van de twaalf apostelen van het lam. Degene die met mij sprak had een gouden meetstok om daarmee de stad, de poorten en de muur op te meten. De stad was vierkant, even lang als breed. Hij mat de stad met zijn meetstok: twaalfduizend stadie, zowel in de lengte als in de breedte en in de hoogte. Hij mat de stadsmuur: honderdvierenveertig el, in gewone mensenmaat, die ook engelenmaat is. De muur was gemaakt van jaspis, en de stad zelf was van zuiver goud, helder als glas. De grondstenen van de stadsmuur waren versierd met allerlei edelstenen. De eerste was van jaspis, de tweede van lazuur, de derde kornalijn, de vierde smaragd, de vijfde sardonyx, de zesde sarder, de zevende olivijn, de achtste aquamarijn, de negende topaas, de tiende turkoois, de elfde granaat en de twaalfde amethist. De twaalf stadspoorten waren twaalf parels, elke poort een parel op zich. De straten van de stad waren van zuiver goud en schitterden als glas. Maar een tempel zag ik niet in de stad, want God, de Heer, de Almachtige, is haar tempel, met het lam. De stad heeft het licht van de zon en de maan niet nodig: over haar schijnt Gods luister, en het lam is haar licht. De Zon en de Maan die aan het eind genoemd worden kunnen op het systeem van de Maanfasepsychologie en daarmee het ego duiden. Een paar regels verder staat een zin die net als de Zodiac verbonden is met een periode van 12 maanden. Opvallend is de positieve benadering van deze 12: “In het midden van het plein van de stad en aan weerskanten van de rivier stond een levensboom, die twaalf vruchten gaf, elke maand zijn eigen vrucht. De bladeren van de boom brachten de volken genezing.”

14.6         De stand van de planeten

We hebben het gehad over de sterren, maar nog niet over de planeten. De Enneasteen vormt de verbindende factor. De meeste planeten kunnen we niet of nauwelijks zien met het blote oog. De planeten hebben een enorme afstand ten opzichte van de Zon, en de afstand tot de Aarde verandert continu door de diverse banen. De dichtstbijzijnde planeten en de verst gelegen planeten zijn vrijwel niet in één plaatje te verenigen, omdat de afstanden tot de Zon sterk verschillen. Uranus en Neptunus zijn in de oudheid vermoedelijk onbekend gebleven, omdat ze erg ver weg zijn.

Het is daarom verbazend hoeveel kennis er in de oudheid beschikbaar was over de planeten. Hun kenmerken passen geheel op de posities die deze hemellichamen blijken in te nemen in de Enneasteen. Vanuit de moderne astronomie weten we dat Venus erg heet is (2), en Mars ooit water bezat (7). Het oppervlak van Jupiter is volop in beweging en bestaat uit een mengsel van gassen en vloeistoffen, alsof de planeet nog niet gefixeerd is (4). Mercurius is een compacte hete planeet (5). Saturnus heeft ringen en lijkt zo een stelsel op zichzelf (1).

Figuur 14.6a: Baan om de aarde van Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus

De invloed van de planeten is subtiel. Omdat in het wereldbeeld van de Enneasteen alles met elkaar samen hangt heeft de positie van een planeet invloed op het verloop van de processen op Aarde en in ons leven. In termen van meetbare invloed lijkt deze verwaarloosbaar klein. Tegelijk geldt dat de complexiteit van systemen als de mens zo hoog is dat de meest subtiele invloed daarop ingrijpt. In de Chaostheorie wordt vaak een voorbeeld gebruikt waarbij een vlinder in China via het klapperen van de vleugels uiteindelijk in Europa een storm kan veroorzaken. Dit is nog subtieler dan de invloed van de planeten. De planeten hebben echter vaste banen, en in de oudheid heeft men via langdurige waarnemingen geprobeerd oorzaak en gevolg in verband te brengen, iets dat niet lukt met de vlinder en de storm. De astronomische positie van de planeten, de Maan en de Zon hebben naar verluid een relatie met de twaalf tekens of huizen. De hemellichamen hebben allen hun eigen omloopsnelheid en baan ten opzichte van elkaar, de Zon en de Aarde. Hierdoor hebben ze ook op elk moment een eigen positie in de huizen. Elk mens heeft bij zijn geboorte zo zijn eigen specifieke configuratie van posities van de hemellichamen in de intellectuele Zodiac.  De planeten versterken of verzwakken op eigen wijze de krachten van de Zodiac die inwerken op de mens.

      Figuur 14.6b: De Zon en de planeten (Nasa)

14.7         Zeven planeten en de occulte symboliek

De planeten, de Zon en de Maan zijn in de oudheid gerelateerd aan de zes aspecten (nat, droog, etc) en de vier elementen. Elk aspect wordt van oudsher vertegenwoordigd door een hemellichaam. Over de hoedanigheid van de koppeling tussen de planeten en de zes aspecten is op het eerste gezicht niet veel zuivere informatie terug te vinden. Omdat we te maken hebben met kennis die verbasterd is overgeleverd zijn moderne en zelfs middeleeuwse documenten te onbetrouwbaar. We moeten dus verder terug in de tijd.

In Hermetische en Gnostische geschriften uit de eerste eeuwen van onze jaartelling worden specifieke kenmerken van planeten gekoppeld aan energie die een ziel tegenkomt op haar reis naar de Aarde. Bij de terugreis moeten deze energieën weer afgelegd worden. Als we nog verder terug gaan dan komen we uit bij de kenmerken van de godenwereld van de oudheid, waarbij diverse goden gekoppeld zijn aan specifieke planeten. Zo is de god van de wijsheid en handel in het Romeinse Pantheon gekoppeld aan Mercurius. In Griekenland was het negeren van de goden (hybris) een overtreding die beantwoord werd via de wraak der goden (nemesis), het gevolg van opgekropte energie. Na enig onderzoek langs de lijn van de godenwereld blijkt de koppeling van de planeten aan punten in de Enneasteen volgens tabel 14.7a te zijn. Omdat we betrouwbaarder te werk willen gaan dan een “Educated Guess” zoeken we een extra toets om de relaties te controleren. Die mogelijkheid wordt geleverd door de symbolen die aan de planeten gekoppeld zijn. Deze bevatten verborgen of magische informatie. Magisch is een ander woord voor verborgen, net als occult. Via het ontcijferen hiervan kunnen we toetsen of de plaatsing van de planeten in de Enneasteen juist is.

PlaneetComponentNrFaseEnneatype
SaturnusKoud1BeeldPerfectionist
VenusNat2BlauwdrukHelper
JupiterScheppen4FormerenRomanticus
MercuriusBinden5FixerenWijze
MarsDroog7ToepassenLevensgenieter
MaanWarm8EvaluerenBaas
ZonAllen9RustBemiddelaar

   Tabel 14.7a: Koppeling planeten en Enneasteen

De symboliek is vaak zuiverder van aard dan teksten en tabellen omdat alleen mensen met een juist begrip van de verborgen betekenis van de symbolen deze kunnen toepassen. Verminking van het symbool zelf valt echter meteen op. In de oudheid kenden alleen ingewijden, magiërs en priesters de betekenis. Tegelijk is er door ontbreken van tekstuele uitleg een grotere kans dat de betekenis verloren gaat. Als we aannemen dat de structuur in de symboliek betrouwbaar is en er iets van waarheid verborgen is in de Enneasteen dan moet de symboliek in de Enneasteen passen. Onderstaande tabel geeft weer wat de symbolen zijn van de planeten en wat de betekenis is van de onderdelen waaruit die symbolen zijn gemaakt.

Tabel 14.7b: Symboliek van planeten en betekenis van de onderliggende taal

Het is niet toevallig dat onze cijfers op de symbolen lijken. Te zien is dat de symbolen van de planeten samengesteld zijn uit verschillende onderdelen. We baseren de betekenis hiervan op de boeken van de Amerikaanse deskundige Frederick Goodman[20]. Het plaatsen van een symbool in een ander symbool betekent de vereniging van beide kenmerken. Zo is een kruis de vereniging van het vertikale geestelijke en de horizontale materie, ofwel in materie gebonden geest. Dit wordt ook wel in verband gebracht met de rechtop staande (wakkere) mens. Hun tegenovergestelde richting symboliseert de strijd tussen beiden. We bespreken een voor een de hemellichamen.

0) Zon de bron van alle kracht, staat aan het begin van ons Universum. De symboliek van de gerealiseerde Zon staat voor de spiegeling van het Absolute in al haar facetten. Denk ook aan Pythagoras (“hij die God kent als de zon”), het Christelijke “Licht van de Wereld” en Amon-Re, de verbinding tussen Amon als de Schepper van de hemel en de Aarde en Re de Zonnegod.

1) Saturnus De samenstelling van het symbool van Saturnus betreft een boog bevestigd aan een kruis. Het plaatsen van een symbool op een ander symbool houdt in dat het bovenste symbool wordt voortgebracht uit het onderste. De boog rechts brengt de idee van in geest gebonden materie voort, waarbij de boog een stukje van de totale kosmos en geest representeert. We kunnen dit relateren aan het produceren van een deelverzameling van de kosmos in de in de materie gebonden geest. Astrologisch staat Saturnus voor overzien en begrijpen.

2) Venus brengt uit de in geest gebonden materie de kosmos voort als spiegel van de stip in het midden van het kruis. We hebben het dan niet over de gehele kosmos, want dan zouden we alleen de cirkel nodig hebben, maar slechts het in de kosmos gerealiseerde aspect van het kruissymbool. Astrologisch is Venus verbonden met prettige en mooie dingen, hang naar sociaal contact, geven en nemen en expressie. De planeet Venus volgt vanaf de Aarde gezien een baan in de vorm van een Pentagram.

4) Jupiter, drukt het deel van de kosmos uit dat voortkomt uit de in materie te binden geest. Jupiter is de grootste planeet, en bestaat grotendeels uit gassen en vloeistoffen. In de astrologie is het kenmerk van Jupiter het aantrekken van extra materiaal, dramatiseren en afscheiding van de rest en behoefte tot opgaan in het geheel.

5) Mercurius bindt geest voor de bezieling en wording van de kosmos. Het staat symbool voor de mogelijkheid om tot realisatie van de in materie gebonden geest in de kosmos te komen. Mercurius is compact en heeft het minste massa van alle planeten. In de astrologie bepaalt Mercurius het rationele denkvermogen en transformatie.

7) Mars levert nu vanuit de gerealiseerde kosmos de ervaring van het samenspel materie en geest, als tegenhanger van Venus. Dit is ook in de symbolen te herkennen. Astrologisch gaat Mars over het uitleven van driften, handeling en beweging, gewelddadige vergroting of afstoting van bezit en rusteloosheid.

8) Maan Het Maanlicht is een weerkaatsing van het Zonlicht, een reflectie van al het mogelijke. De cirkel als gemanifesteerde kosmos omvat een stuk van de potentiele geest. We herkennen hierin het regulerende effect van de Maan op de vruchtbaarheidscyclus. Astrologisch is de Maan de baas van het ritme van het leven: geboorte, sterfte. Het reguleert het ontkiemingsproces en geconditioneerde reacties.

Sommige moderne auteurs geven een betekenis aan Pluto, Uranus en Neptunus die goed passen bij 3, 6 en 9. Maar in de oudheid waren deze planeten onbekend. Als we de planeten in de Enneasteen en het Enneagram plaatsen dan wordt duidelijk dat de positie van de symbolen perfect is. De eenheid is de Zon, waarvan de symboliek geen toelichting behoeft. De tweeheid past met Saturnus (verst weg) en de Maan (dichtst bij). De Maanfases zijn tempobepalend, wat past bij de karakteristiek van punt 8). Mars en Venus staan tegenover elkaar als polen en hebben een van elkaar omgedraaid symbool. Ze vormen samen met het middelpunt de drieheid. En Saturnus, dat een beeld vormt en Jupiter dat naar een beeld zoekt hebben – als tegenovergestelden – ook een gespiegeld symbool. Tot slot is met weinig fantasie de afstandelijke en toch verbonden relatie tussen Maan en Zon te herkennen aan de uitersten van de cyclus.

Met een verrassend controlemiddel is de positie van de hemellichamen te toetsen: de uit de oudheid overgeleverde namen en volgorde van de dagen van de week volgens een stijgend octaaf. Dag is in het Latijn Dies. Dit woord heeft een relatie met Deus ofwel God. De relatie tussen de dagen van de week en de hemellichamen is als volgt:

8) Maandag staat voor Maan (Dies Lunae)

7) Dinsdag voor Mars (Dies Martis),

5) Woensdag voor Mercurius (Dies Mercurii),

4) Donderdag voor Jupiter (denk aan de bliksem, Dies Jovis),

2) Vrijdag voor Venus (Dies Veneris, Frija),

1) Zaterdag voor Saturnus (Dies Saturni)

0) Zondag voor de Zon (Dies Solia).

Tabel 14.7c: Dagen en planeten (JG)

We kunnen met vertrouwen de positie van de planeten in de Enneasteen goedkeuren (zie figuur 14.7a ).  Eerder zagen we dat de Zodiac de Enneatypes aanvult. Nu blijkt dit ook te gelden voor de planeten. We veronderstellen vanuit de Maanfase psychologie dat we als primaire invloed Maan en Zon (alpha en omega) kunnen benoemen, met als gevolg het Enneatype. Specifieke standen van Zon en Maan komen overeen met de invloed van een planeet (immers punt 1 is zowel een positie van de Maan als een waarde van de differentie met de Zon als de planeet Saturnus). De invloed van de planeten versterkt of verzwakt op eigen wijze de invloed van Zon en Maan. 

Maar omdat de binnenlijn van de Enneasteen in de vierde dimensie ook een continue tijdsvolgorde kan voorstellen kunnen we ook een onderverdeling maken in 12 lijnstukken, afgebakend met de tekens van de Zodiac. De stand van de planeten wordt van oudsher aan de dierenriem gekoppeld om in een dynamisch systeem op specifieke momenten eigenschappen te versterken of te verzwakken. Het totaal van Maan, Zon, planeten en huizen vormen één dynamisch geheel. Boeiend is dat het oeroude teken Chi-Rho (XP), gehanteerd door de eerste Christelijke Keizer van Rome Constantijn, op de postitie van de Maan een sikkel lijkt af te beelden. Met in dit geval (zie figuur 14.7b) zelfs 12 punten op de sikkel. En zou het middelpunt de Zon zijn?

Figuur 14.7a: Positionering planeten in de Enneasteen (JG)

Figuur 14.7a: Positionering planeten in de Enneasteen (JG)
Figuur 14.7b: Chi-Rho (XP)
Zoeklicht op de oudheid: Isis, Istar, Astarte, Aphrodite, Mari, Osiris….Jezus? Nu we meer weten over de relatie tussen elementen, hemellichamen en de hieraan gekoppelde posities in de Enneasteen werpen we nogmaals een blik op de kleurrijke godenwereld uit de oudheid. We zoeken, nu we steeds completere afleidingen hebben gekregen over de betekenis van de Enneasteen wederom bevestiging of dit overeen komt met de allereerste bronnen. We hanteren dit niet als onderbouwing. Maar als versterking van de eerdere analyses kan het wel gezien worden. We komen hierbij de Egyptische goden, de elementen, de planeten én de dierenriemtekens tegen. Isis We beginnen met de sporen van de drieheid uit de Tetractys. Met name het vrouwelijke aspect van het vrouwelijke beginsel, dat punt 2) heeft in de Enneasteen, is overal in de oudheid te vinden. Punt 2) hebben we kunnen verbinden met het element Vuur en met de planeet Venus. De Romeinse Venus  heet in Griekenland Aphrodite. In hoofdstuk 7 plaatsten we de Aphrodite en Egyptische de Isis op 2). Aphrodite heet ook wel Mari. Volgens Filo zou Aphrodite als symbool een stier op het hoofd dragen. De stier komen we ook in de Egyptische godenwereld tegen bij Isis en bij Hathor. Hathor is de nieuwe naam van Isis na een gruwelijk voorval (4). Volgens de overlevering zou Isis bij een strijd tussen Seth en haar zoon Horus als een leeuw tussen beiden gekomen zijn en Seth beschermd hebben. Seth was de tweelingbroer van haar man Osiris, wat de positie van het Zodiac teken Tweeling bevestigt. Na haar ingreep hakte Horus het hoofd van Isis af. Djehoety (Toth) zou vervolgens haar gered hebben door haar het hoofd van een koe te geven, wat de positie van het Zodiac teken Stier bevestigt. Osiris Isis en Osiris zijn geliefden, net als Ares en Aphrodite. We plaatsten eerder Osiris en Ares op punt 7). Osiris heeft intrigerende kenmerken. Hij heeft een reis langs de verschillende punten van de Enneasteen gemaakt. Osiris was koning en droeg een herdersstaf. Zijn dubbele kroon stond symbool voor de verbinding tussen boven- en onder Egypte (hemel en aarde). Hij speelde een belangrijke rol rond oogstfeesten en wordt in verband gebracht met het zaaien. Osiris is tijdens een felle strijd vermoord door zijn broer Seth (wat een parallel met Kaïn uit het oude testament doet vermoeden) waarbij zijn jaloerse broer hem via een list tijdens een feest in een kist opsloot en in een tak van de Nijl liet afzinken. Volgens sommige versies spoelde de kist aan bij de kustplaats Byblos. Daar trad Isis op als voedster van de prins van Byblos om dicht bij Osiris te kunnen komen. Seth greep vervolgens in en hakte Osiris in 14 stukken. Isis herstelde zijn lichaam en zo is hij na drie dagen toch weer opgestaan uit de dood. Hiernaar verwijzen de witte banden waarmee zijn lichaam omwikkeld is. Er miste volgens sommige versies bij het herstellen van het lichaam van Osiris slechts één lichaamsdeel, maar dat maakte wel dat de geboorte van zijn zoon Horus een wonder was. Dit bevestigt de positie van het Zodiac teken Maagd bij Isis op punt 2). Horus streed later tegen Seth, en verliest daarbij een oog. Horus maakt Seth tijdens de strijd onvruchtbaar. Uiteindelijk weet Horus via een godentribunaal te overwinnen. Hierdoor werd hij de legitieme opvolger van zijn vader en heerser over Egypte. De strijd staat symbool voor de overwinning op de chaos, vaak gesymboliseerd via een ezel of een nijlpaard. Osiris was voor de Egyptenaren de hoop op het voortbestaan na de dood. Daar waar Re als god van de Zon ontzag veroorzaakte, had Osiris ook de sympathie. Hij had geleden, net als normale mensen, en was uit de dood opgestaan. Dat gaf hoop aan de gewone mens. In latere tijden nam Osiris meer en meer de rol van Re over, en verplaatste hij van punt 7) naar punt 9). De mythe van Osiris beeldt de eeuwige cyclus van opvolging uit. De Farao is tijdens zijn leven de manifestatie van Horus op aarde, en dus de zoon van Osiris. Na de dood van de Farao wordt hij na een negatieve schuldbekentenis en de weging van zijn hart gelijk gesteld met Osiris. We worden nu uitgedaagd iets te zeggen over de betekenis van de punten 2) en 7) in relatie tot het Nieuwe Testament. Osiris en Isis (met de maagdelijke geboorte van Horus) lijken wat op Jozef en Maria. En ook Jezus Christus (herder en opstanding) lijkt in een aantal opzichten op Osiris. Ook de relatie die via punt 7) gelegd is tussen Osiris en het “vergeef ons onze schulden” geeft ruimte voor allerlei speculaties. Jezus is volgens de astrologie geboren bij het overgaan van het tijdperk Ram in Vissen, en is volgens de Christelijke leer als lam geofferd voor onze zonden. Zou de mythe van Osiris een voorafbeelding kunnen zijn van de geschiedenis van Jezus? Of moeten we dit puur opvatten als symboliek? En is de wijsheid die achter de symboliek schuil gaat (want die is er zowieso, met of zonder historische Jezus) wel of niet waardevol? Dat moet iedereen voor zichzelf ontdekken en beantwoorden. De speciale rol die Jezus Christus in elk geval symbolisch heeft in het geheel komt nog naar voren als we het doel en de positie van de mens bespreken.
Figuur 14.7d: Isis en Horus, Karnak (664-332 v.Chr.), Museum Cairo

14.8         De Wet van Mozes: regeren de hemellichamen ons?

We lopen even vooruit op de rest van het boek en vragen ons af wat er waar is van de bewering dat de hemellichamen ons zouden regeren. In de normale “vierdimensionale” manier van denken (met het lineaire verband oorzaak-gevolg en de tijdslijn verleden-heden-toekomst) leveren de planeten in samenhang met de sterren volgens de astrologie een plaatje op van onze toekomst. Zo regeert de hemel de Aarde. Afhankelijk van de mate waarin de mens een vrije wil wordt toebedeeld zou de configuratie van de hemellichamen onze acties of geheel bepalen, of de set van mogelijkheden beperken, of, nog verder afgezwakt, ons beïnvloeden in ons gedrag. Dit wordt door astrologen aannemelijk gemaakt door aan te tonen dat het leven van een bepaald persoon waar we de geschiedenis van kennen overeen komt met het verloop van de hemellichamen die voor die mens relevant zijn. Hoe nauwkeuriger dit door hen onderbouwd wordt, hoe minder plaats er blijkbaar is voor de vrije wil. In het licht van het onderzoek naar de betekenis van de Enneasteen is hier echter meer over te zeggen.

Allereerst zijn we tijdens de constructie van de Enneasteen al diverse malen tegen verdraaiingen en fouten aan gelopen zodat we kunnen stellen dat áls de hemellichamen ons zouden regeren, we vermoedelijk nu niet in staat zouden zijn de manier waarop te bepalen. Dit zou gelden zolang astrologie en astronomie twee verschillende takken zijn en er geen grotere nauwkeurigheid binnen een kloppend totaalsysteem wordt bereikt. Ten tweede moeten we nauwkeurig kijken naar de implicaties van de Wet van Eén, de grondslag van de filosofie die we bestuderen. Alles hangt samen, en is één geheel, dat van diverse kanten en vanuit diverse tijdslijnen bekeken wordt. Wij hebben hiervan een deel-perspectief vanuit de vierde dimensie, de lineaire tijd. Een specifieke toestand van de configuratie van de hemellichamen correspondeert dan met een staat van het leven, de mensheid en de individuele mens. Dit past op de uitdrukking “Gelijk in de hemel als ook op de Aarde”, en op “Zo boven, zo beneden”. Maar wat veroorzaakt wat? Er zijn op het eerste gezicht twee mogelijke antwoorden.

A) de configuratie van de hemellichamen is oorzaak van onze levensloop, of:

B) de levensloop van de mens is gespiegeld in de configuratie van de hemellichamen?

Als we de Wet van Drie hierbij halen dan komen we op een punt dat hier mogelijk meer licht op werpt. Er zit een fout in de vraag besloten: de relatie oorzaak-gevolg is het probleem. Zowel a) als b) zijn tegelijk waar en niet waar. De samenhang klopt, maar de hiërarchische relatie niet.

# ‎14‑3 De configuratie van de hemel komt overeen met de configuratie van de Aarde. Als de mens een andere staat van zijn krijgt, dan hoort daar ook een andere configuratie van de hemellichamen bij. Meer concreet betekent dit, in onze tijdsdimensie, dat de mens dan onder een andere invloed staat.

Volgens de Wet van Schaal geldt: hoe later een onderdeel van de schepping zich heeft ontwikkeld, hoe meer onderdelen die al eerder waren ontstaan invloed hierop uitoefenen. Als we de manier van zijn die we hebben (en waar de invloed van respectiefelijk de Maan, planeten en sterren op ingrijpt) niet veranderen, dan hoort op onze lijn van verleden-heden-toekomst van dat moment de toekomst als logische doorontwikkeling bij het plaatje van het verleden. We laten dan op mechanische ofwel wetmatige wijze het verleden de toekomst regeren. De keuzemogelijkheden voor een volgend “nu” zijn dan ingeperkt. Allereerst de Maan, vervolgens de planeten en tot slot de sterren vormen zo ons lot. De Koran zegt in soera 13:11:

“God brengt geen verandering in het lot van een volk, zolang dat volk zichzelf niet verandert”

De apostel Paulus benoemt in een van zijn vermoedelijk authentieke brieven (er zijn ook niet authentieke brieven) de invloed van ‘de wet’ als volgt (Romeinen 3:19, vertaling 1972):

“Wij weten dat alles wat de wet zegt, van toepassing is op wie onder de wet leven. Zo wordt iedereen het zwijgen opgelegd en moet de hele wereld schuld bekennen tegenover God. Want geen mens wordt gerechtvaardigd omdat hij doet wat de wet verlangt. Door de wet wordt de mens zich er alleen maar van bewust dat hij het verkeerd doet”.

Hierop aansluitend zijn Galaten 5:18-21 die we in  5.4 bespraken en de hieronder volgende uitspraken (1 Korinthiers 56 en Romeinen 7:5-6 Naardense vert.):

“De angel van de dood is de zonde, en de kracht van de zonde is de wet.” “Want toen wij in het vlees waren werkten de hartstochten van de zonden door de Wet in uw leden, om vrucht te dragen voor de dood; maar nu zijn wij ontslagen van de Wet, losgestorven van dat waardoor wij eronder gehouden werden, zodat wij dienstbaar zijn in een nieuwe geest en niet in een verouderde letter.”

De Wet van Mozes uit het Oude Testament associeren we meestal niet met een negatief fenomeen als mechanische invloeden die ons slapende ofwel dood houden. Er is dan ook sprake van meerdere betekenissen. In het direct erop volgende deel van de tekst noemt Paulus de wet juist als het oorspronkelijke middel om dichter bij God te komen door zelfinzicht (Romeinen 7:7 Naardense vert.):

“Wat zullen wij dan zeggen? –dat de Wet zonde is? Dat zij verre! Maar wel heb ik de zonde niet anders leren kennen dan door een Wet; want ik had de begeerte niet geweten als de Wet niet had gezegd ‘je zult niet begeren!”

Na vervolgens een toelichting te geven over dat hij door de Wet het inzicht verwierf dat hij niet leefde maar eigenlijk ‘dood’ was geeft hij een hoofdstuk later uitleg over nog een wet (Romeinen 8:1-3 Naardense vert.):

“Want de wet van de Geest, van het leven in eenheid met Christus Jezus heeft je vrijgemaakt van de wet van de zonde en de dood. Want dat was voor de wet onmogelijk, doordat hij stuk liep op de zwakheid van het vlees.”

Er zijn hier drie verschillende invalshoeken te herkennen:

  1. De wet van Mozes als beschrijving van mechanische krachten (zonde) die ons gevangen houden in de dualiteit en de dood op Aarde
  2. De wet van Mozes die ons zichtbaar maakt dat we onder de mechanische kracht gebukt gaan, met daarin dus de mogelijkheid om daar vrij van te komen
  3. De wet van de Geest ofwel de Wet van Een(heid) die de mechanische kracht en zonde (dualiteit) overstijgt zodat de mens in staat wordt de Wet van Mozes werkelijk bewust toe te passen en te kiezen voor het hogere goede

In het Nieuwe Testament wordt in de Bergrede nog een schepje bovenop de Tien geboden gedaan. Het voldoen aan de eisen die daar worden gesteld is vrijwel onmogelijk. Iedere keer dat we dat beseffen begrijpen we onze positie beter. In hoofdstuk 17 zal blijken dat we de Wet van Mozes net als de hemellichamen in de Enneasteen moeten plaatsen om de volledige betekenis ervan te begrijpen.

# ‎14‑4 De Wet van Mozes verwijst naar de valkuilen die we tegen komen bij onze ontwikkeling als mens. De wet is in de context van de Enneasteen uiteindelijk bedoeld om de mechanische invloed van onze hartstochten te kennen die gekoppeld zijn aan de invloed van de sterren, de planeten en de Maan. Het is dus de wereld op zijn kop om deze hemellichamen te vereren.

In de Bijbel wordt in Koningen 23 de vereering van de hemellichamen, gekoppeld aan de god Baäl, dan ook afgekeurd. Het los komen van de invloed van de Maan, planeten en uiteindelijk de sterren is alsof we onze startpositie opnieuw bepalen, los van ons geboortemoment. Een wedergeboorte. In de Bijbel wordt bijvoorbeeld gesproken over de verduistering van de Zon op het moment dat Jezus aan het kruis stierf. In een droom zag Jozef elf sterren voor een twaalfde buigen, de zijne. Zolang voorspellingen vanuit de Astrologie uitkomen zijn we slaven van de mechanische krachten om ons heen en verkeren we in een diepe slaap. We kunnen echter in meerdere of mindere mate los komen van de mechanische krachten die ons lot bepalen. De apostel Paulus roept ons in Efeziërs 5 op te ontwaken en op te staan uit de dood. We komen op een nieuwe vraag uit, die we zullen beantwoorden met de Enneasteen:

“Kunnen we ons lot beïnvloeden? Kunnen we opstaan uit de dood, in dit leven? Hoe kunnen wij wakker worden? En is dit wel de bedoeling?”

->> Naar hoofdstuk 15 Onze levensloop en het hiernamaals